دیروز برای شنیدن سخنرانی لاریجانی تشریف بردیم دانشکده پزشکی. مشهور است از قدیم الایام که دانشکده پزشکی کمی محافظهکار است و به نسبت دانشکده تندروی فنی کمی عقاید سنتیتری دارد. در جلسه هم چنین جوی حاکم بود و سؤالها بسیار نرمتر از آنی بودند که انتظار داشتم، البته سانسور مجری جلسه هم چندان معصومانه نبود. سالن در اوایل و اواخر خلوت بود و شلوغترین لحظات آن اواسط جلسه بود. اکثر شنوندگان را جماعت ریشو و چادری تشکیل میداد و گروهی شلوارجینپوش و آرایش کرده آخرهای سالن نشسته بودند. سه دوربین فیلمبرداری شمردم و سه دوربین عکاسی که از اول تا آخر جلسه داخل سالن پلکیدند.
دکتر لاریجانی متولد آمل است و پدرش روحانی بوده است. لیسانس ریاضی از دانشگاه شریف و فوق لیسانس و دکتری فلسفه از دانشگاه تهران دارد. این برای من که فکر میکردم در این اخوان فیلسوفشان جواد لاریجانی است جالب بود. بعضی کلمات را مانند ارمنیها تلفظ میکرد، یعنی به جای فتحه الف بکار میبرد، مثلاً «متآسفانه». «ح»ها را هم غلیظ (مثل اعراب) تلفظ میکرد و بعضی وقتها «ه»ها را هم. صحبتش را مثل روحانی جماعت شروع کرد، یا آیه و ذکر. بعد هم با میکروفن مشکل پیدا کرد «این مسأله میکروفن در جمهوری اسلامی حل شدنی نیست...» چند جملهای یادداشت کردم (البته نقلقولهای دقیقی نیستند):
- آمریکا میخواهد روش زندگی اسلامی (به زعم خود) را ترویج دهد که در آن نه قیام است و نه جهاد.
- کشورها را طبقهبندی کردهاند، میگویند که شما حق ندارید به تکنولوژیهای سطح بالا برسید چه هستهای چه نانوتکنولوژی.
- ایرانیان بهذات تجددطلب هستند برای همین اسلام را پذیرفتند.
- ضعف در تئوریپردازی اقتصادی داریم. اقتصاددانان ما روشهایشان را باور ندارند.
- از لحاظ فرهنگی به اندازهی کافی سرمایهگذاری نکردهایم.
- فعالیتهای افتصادی برای دولتیان حرام است.
- اصلاحات اقتصادی باید انجام شود حتی به ضرر حامیانم. (البته بسیار تلویحی در پاسخ به یک سؤال جسورانه)
- ما را از لحاظ بودجه بسیار تحت فشار قرار دادند، مجبور شدیم آگهیها را زیاد کنیم.
- آمریکا تهدیدی جدی است ولی نه قطعی.
- ویروس رادیکالیسم همیشه به جان جریانهای سیاسی ایران افتاده است و جامعه جامعهای غوغاسالار شده است.
- تلویزیون خصوصی خلاف قانون اساسی است ولی به نظر من وجودش مفید است و باعث رقابت میشود.
- حرکت شورای هماهنگی حرکتی دموکراتیک است.
- آقای توکلی مدیر لایقی است. چرا در کابینه نباشد؟
- حرکتهای ترمیمی مجلس هفتم را تأیید میکنم.
- در برلین افرادی از حکومت، انقلاب را استیضاح کردند. حق نداشتند چنین کاری بکنند. من از عملکرد خود در قبال کنفرانس برلین همیشه حاضرم دفاع کنم.
- باید احزاب جدی داشته باشیم، نه احزابی که در انتحابات سر و کلهشان پیدا میشود.
پرسش پاسخ جالبی در آخر جلسه برگزار شد. حافظهی بسیار قویای در مورد سؤالها داشت، اگر سؤالها چند قسمتی بودند به تکتک قسمتهای سؤالها پاسخ میداد. روش خاصی در پاسخ دادن داشت، ابتدا با تمام زمین و زمان اعلام وحدت میکرد و با درود به ارواح پاک شهیدان جوری حرف میزد که خیال میکردید گِردش کرد، درست در همان لحظه با توپ و تفنگ وارد میشد و پاسخهای دندانشکنی میداد. ابداً احساس نمیکردید از زیر سؤال در میرود، البته به جز سؤالاتی که فراتر از خطوط قرمزش بودند. به کلمه «صیانت» هم ارادت خاصی داشت، شاید سی چهل بار استفاده کرد. یکی ازش پرسید که آیا در 16 آذر سال آینده به میان دانشجوها خواهید آمد؟ خود لاریجانی هم از این سؤال تعجب کرد. یک مرد ریشویی هم ردیف اول نشسته بود و وسط پرسش پاسخ از همان سر جایش بلند سؤال کرد که آقا یعنی چه زنان در تلویزیون این چنین بیحیا لباس میپوشند؟ همه جایشان معلوم است. دکتر لاریجانی هم جواب داد گویا شما خیلی نزدیک به تلویزیون مینشینید.
جلسه بعد از سه ساعت تمام شد. میکروفن صدا و سیما هم دوان دوان رفت سراغ رئیس قبلیش، ما هم رفتیم بیرون. حوصله تحلیل هم نداریم، شاید بعداً.