«...تا جایی که می‌دانم و تا جایی که خودم تجربه کرده‌ام، منشی‌ها این دغدغه‌ها را درباره‌ی بازپرسی‌های شبانه دارند: شب برای مذاکره با ارباب رجوع کمتر مناسب است زیرا شب، حفظ خصلت اداری و رسمی مذاکرات مشکل است یا به کلی غیر ممکن است. موضوع بر سر جنبه‌های ظاهری نیست. اگر بخواهیم، شب می‌شود صورت‌ها را به همان دقت روز رعایت کرد. نه، این نیست. از طرف دیگر، قدرت اداری قضاوت، شب صدمه می‌بیند. آدم بی‌اختیار بر آن می‌گراید که شب‌ها از دیدگاه خصوصی‌تری درباره‌ی چیزها قضاوت کند، ادعاهای ارباب رجوع وزنی بیشتر از آنچه حقشان است می‌گیرد، قضاوت حکم به ملاحظات کاملاً بی‌ربط باقی موقعیت ارباب رجوع درمی‌آمیزد، رنج‌ها و تشویش‌هاشان. سد ضروری بین ارباب رجوع و صاحب منصب‌ها، هر چند ظاهراً ممکن است دست نخورده بماند، سست می‌شود؛ جایی که در غیر این صورت، چنان‌که می‌شاید، فقط سؤال‌ها و جواب‌ها رد و بدل می‌شوند، چیزی که گاه گویا رخ می‌دهد یک تغییر جای عجیب و به کلی نامناسب میان اشخاص است. این دست‌کم چیزی است که منشی‌ها می‌گویند، و آن‌ها البته کسانی‌اند که به واسطه‌ی حرفه‌شان از ظرافت احساس فوق‌العاده‌ای در چنین امور بهره‌مندند. اما حتی آن‌ها - و این نکته چه بسا در محافل ما بحث شده است - چندان متوجه آن نفوذ‌های نامساعد در طی بازپرسی‌های شبانه نمی‌شوند، به‌عکس، از همان اول سخت می‌کوشند که با آن‌ها مقابله کنند و سرانجام باورشان می‌شود که نتایج بسیار خوبی گرفته‌اند. ولی اگر کسی بعداً صورت جلسات را بخواند، غالباً از ضعف‌های نمایان و فاحش آنان تعجب می‌کند. و این این‌ها عیب‌اند، و، به‌علاوه، گاه‌گاه به معنای سودهای نیمه ناموجه برای ارباب رجوع‌اند، که دست‌کم به حسب مقررات ما نمی‌توان با روش مستقیم معمولی جبرانشان کرد. البته آن‌ها را بعداً اداره‌ی نظارت اصلاح می‌کند، ولی این نظر فقط برای قانون مفید است و دیگر نمی‌تواند به ارباب رجوع آسیب بزند. آیا شکایت‌های منشی‌ها در چنین اوضاع و احوال یکسره موجه نیست؟..»
فرانتس کافکا، قصر، برگردان امیرجلال‌الدین اعلم، نشر نیلوفر

نظرات:

صفحه‌ی اول