پاراگراف

روزی.
روزی ، شاید به همین زودی.
روزی از بیخ می‌کنم لنگری که ناوم را از دریاها به دور می‌دارد.
هانری میشو، ساحت جوانی، برگردان بیژن الهی

«...جنگ واقعی آن چیزهایی بود که خودش از اشغال چین به دست ژاپنی‌ها در ۱۹۳۷ دیده بود؛ جنگ واقعی رزمگاه‌های قدیمی هونگ‌جائو و لونگ‌هوا بود که هر بهار استخوان مردگان دوباره در شالیزارها سبز می‌شدند و به سطح آب می‌آمدند؛ جنگ واقعی هزاران پناهنده‌ی چینی بود که انبوه انبوه در جان‌پناه‌های چوبی پوتونگ از وبا می‌مردند؛ جنگ واقعی سرهای غرقه به خون سربازان کمونیست بود که در سراسر بند چینی‌ها بر سرِ نیزه‌ زده بودند. در جنگ واقعی کسی نمی‌داند طرفِ کیست، و نه پرچمی در کار است، نه گوینده‌ای، نه برنده‌ای. در جنگ واقعی دشمنی در میانه نیست...»
جی. جی. بالارد، امپراطوری خورشید، برگردان علی‌اصغر بهرامی، نشر چشمه

«... پس خدای عز و جل خبر داد موسی را از حال قومش گفت: سامری گوساله‌ای ساخت از زر، و قوم تو برگشتند و گوساله‌پرست شدند، و او را سجده بردند. موسی از این سخن تافته شد و گفت: یا رب اگر سامری گوساله‌ای ساخت از زر، آواز در او کی نهاد و کی بیرون آورد؟ این همه فتنه از توست. بی‌راه کنی آن را که خواهی و راه‌نمایی آن را که خواهی...»
ترجمه‌ی تفسیر طبری، تصحیح حبیب یغمایی، نشر توس

«... می‌دانی، لحظه‌هایی هست که خود کمال در دست یا چهره‌ای ظاهر می‌شود، در تغییر رنگی ظریف روی یال تپه یا روی سطح دریا، لحظه‌هایی که قلبت در مقابل معجزه‌ی زیبایی از کار می‌افتد... آن موجود در آن لحظه به نظرم پرنده‌ی آبی باشکوهی جلوه می‌کرد، یک حواصیل، یا یک قو. گفتم که موهایش طلایی بود، ولی نه: وقتی سرش را آهسته حرکت می‌داد، موهایش گاه درخششی متمایل به آبی داشت، و گاه به نظر می‌رسید که روشنایی آتش لابلایش دویده. طرح سینه‌اش را می‌دیدم، نرم و ظریف مثل سینه‌ی کبوتر. سر تا پا نگاه بودم. چشم به چیزی کهن دوخته بودم، چرا که می‌دانستم نه به چیزی زیبا، بلکه به خود زیبایی نگاه می‌کنم، به چیزی مثل اندیشه‌ی مقدس خدا. حتی یک بار دیدن گذرای او، فقط یک بار، کشف می‌کردم که آن کمال چیزی درخشان و دوست‌داشتنی است. من هیئت او را از دور دیدم، اما احساس کردم که هیچ نفوذی روی آن تصویر ندارم، درست مثل دوران پیری که نگاهت از دور به نشانه‌های واضحی روی یک پوست‌نوشته می‌افتد، ولی می‌دانی لحظه‌ای که نزدیک‌تر شوی این نشانه‌ها مغشوش خواهند شد و هرگز نخواهی توانست رازی را که صفحه به تو نوید می‌داد بخوانی - یا مثلاً در خواب چیزی که در آرزویش هستی مقابلت ظاهر می‌شود و تو دست دراز می‌کنی و انگشتانت را در هوا به حرکت در می‌آوری و چیزی به چنگ نمی‌آوری...»
اومبرتو اکو، بائودولینو، برگردان رضا علیزاده، نشر روزنه

«... به نظرم خاطره‌ها شاید سوختی باشد که مردم برای زنده ماندن می‌سوزانند. تا آنجا که به حفظ زندگی مربوط می‌شود، ابداً مهم نیست که این خاطرات به در بخور باشند یا نه. فقط سوخت‌اند. آگهی‌هایی که روزنامه‌هار ا پر می‌کنند، کتاب‌های فلسفه، تصاویر زشت مجله‌ها، یک بسته اسکناس ده هزار ینی، وقتی که خوراک آتش بشوند همه فقط کاغذند. آتش که می‌سوزاند، فکر نمی‌کند، آه، این کانت است، یا آه، این نسخه‌ی عصر یومیوری است، یا یه زن قشنگی! برای آتش این‌ها چیزی جز تکه کاغذ نیست. همه‌شان یکیست. خاطرات مهم، خاطرات غیر مهم، خاطرات کاملاً به درد نخور، فرقی نمی‌کند - همه‌شان فقط سوخت‌اند...»
هاروکی موراکامی، پس از تاریکی، برگردان مهدی غبرائی، کتاب‌سرای نیک

«...در آغاز حبسم سخت‌ترین چیز برایم این بود که فکرهای آدم‌های آزاد را داشتم. مثلاً به صرافت می‌افتادم که در ساحل باشم و به سوی دریا سرازیر بشوم. از خیال همهمه‌ی اولین موج‌های زیر کف پاهایم، تو آب رفتن تنم و آسایشی که از این کار می‌یافتم، ناگهان احساس می‌کردم که چقدر دیوارهای زندانم تنگ هم آمده‌اند. اما این حال چند ماه کشید. بعدش فکرهای زندانی‌ها را داشتم و بس. قدم‌زنی‌های روزانه در حیاط یا سرزدن وکیلم را انتظار می‌کشیدم. خودم را با بقیه‌ی اوقاتم خیلی خوب جور می‌کردم. آن روزها بارها اندیشیدم که اگر مرا به زندگی کردن تو تنه‌ی درخت خشکی واداشته بودند، بدون هیچ کاری جز نگریستن به گُل آسمان بالاسرم، کم‌کم عادت می‌کردم.در آن صورت، گذر پرندگان یا برخورد ابرها را انتظار می‌کشیدم، همان‌طور که اینجا چشم به راه کراوات‌های عجیب و غریب وکیلم بودم و همان‌طور که، در دنیایی دیگر، تا شنبه صبر می‌کردم تا تن ماری را در بغلم بگیرم...»
آلبر کامو، بیگانه، برگردان امیر جلال‌الدین اعلم، نشر نیلوفر

«...تا جایی که می‌دانم و تا جایی که خودم تجربه کرده‌ام، منشی‌ها این دغدغه‌ها را درباره‌ی بازپرسی‌های شبانه دارند: شب برای مذاکره با ارباب رجوع کمتر مناسب است زیرا شب، حفظ خصلت اداری و رسمی مذاکرات مشکل است یا به کلی غیر ممکن است. موضوع بر سر جنبه‌های ظاهری نیست. اگر بخواهیم، شب می‌شود صورت‌ها را به همان دقت روز رعایت کرد. نه، این نیست. از طرف دیگر، قدرت اداری قضاوت، شب صدمه می‌بیند. آدم بی‌اختیار بر آن می‌گراید که شب‌ها از دیدگاه خصوصی‌تری درباره‌ی چیزها قضاوت کند، ادعاهای ارباب رجوع وزنی بیشتر از آنچه حقشان است می‌گیرد، قضاوت حکم به ملاحظات کاملاً بی‌ربط باقی موقعیت ارباب رجوع درمی‌آمیزد، رنج‌ها و تشویش‌هاشان. سد ضروری بین ارباب رجوع و صاحب منصب‌ها، هر چند ظاهراً ممکن است دست نخورده بماند، سست می‌شود؛ جایی که در غیر این صورت، چنان‌که می‌شاید، فقط سؤال‌ها و جواب‌ها رد و بدل می‌شوند، چیزی که گاه گویا رخ می‌دهد یک تغییر جای عجیب و به کلی نامناسب میان اشخاص است. این دست‌کم چیزی است که منشی‌ها می‌گویند، و آن‌ها البته کسانی‌اند که به واسطه‌ی حرفه‌شان از ظرافت احساس فوق‌العاده‌ای در چنین امور بهره‌مندند. اما حتی آن‌ها - و این نکته چه بسا در محافل ما بحث شده است - چندان متوجه آن نفوذ‌های نامساعد در طی بازپرسی‌های شبانه نمی‌شوند، به‌عکس، از همان اول سخت می‌کوشند که با آن‌ها مقابله کنند و سرانجام باورشان می‌شود که نتایج بسیار خوبی گرفته‌اند. ولی اگر کسی بعداً صورت جلسات را بخواند، غالباً از ضعف‌های نمایان و فاحش آنان تعجب می‌کند. و این این‌ها عیب‌اند، و، به‌علاوه، گاه‌گاه به معنای سودهای نیمه ناموجه برای ارباب رجوع‌اند، که دست‌کم به حسب مقررات ما نمی‌توان با روش مستقیم معمولی جبرانشان کرد. البته آن‌ها را بعداً اداره‌ی نظارت اصلاح می‌کند، ولی این نظر فقط برای قانون مفید است و دیگر نمی‌تواند به ارباب رجوع آسیب بزند. آیا شکایت‌های منشی‌ها در چنین اوضاع و احوال یکسره موجه نیست؟..»
فرانتس کافکا، قصر، برگردان امیرجلال‌الدین اعلم، نشر نیلوفر

«...جشن باشکوهی بود. پروست، رنگ‌پریده، ریش نتراشیده، ژولیده و آشفته بود. از من پرسش‌هایی کرد. ممکن است برایش از نحوه‌ی کار کنفرانس بگویم؟ من گفتم: خب معمولاً ما ساعت ده صبح آغاز به کار می‌کنیم، منشی‌هایی پشت...
- نه نه، خیلی سریع جلو رفتید، از اول تعریف کنید. سوار اتومبیل هیئت نمایندگی می‌شوید. در ایستگاه که‌دورسی پیاده می‌شوید. سوار آسانسور می‌شوید. وارد سالن می‌شوید. خب بعد؟ دوست عزیز با جزئیات تعریف کنید، با جزئیات.
من هم همه‌چیز را برایش تعریف کردم. تمام تشریفات کسالت‌بار مراسم را، دست دادن‌ها، نقشه‌ها، خش‌خش کاغذ، چای خوردن در اتاق بغلی، شیرینی نارگیلی. با هیجان گوش داد و گه‌گاه حرفم را قطع می‌کرد: با جزئیات آقای عزیز، خیلی عجله نکنید...»
به نقل از هارولد نیکلسون، پروست چگونه می‌تواند زندگی شما را دگرگون کند، آلن دو باتن، برگردان گلی امامی، نشر نیلوفر

«...پدر مادربزرگم غیبتش طولانی بود. بنابراین مادر مادربزرگم فرصت طولانی برای عشق‌بازی داشت، با احتیاط و فکر عمل می‌کرد، کم‌ترین اشتباهی نمی‌کرد. دست‌های سردش را با سماور گرم می‌کرد و روح یخزده‌اش را با قلب‌های آتشین عشاقش. یاد گرفته بود از بین واژه‌های این زبان بیگانه و نرم این کلمات را بشوند: «ظریف‌ترینِ سپیدارها». در باریکه‌ی نور روز، نامه‌های در مورد بخاری‌های ذغال‌سنگی را می‌خواند و بخاری‌های لوله‌دار و بی‌لوله را، و تمام‌شان را هم در بخاری دیواری می‌سوزاند. خود را به دست عشاقش می‌سپرد، شب‌ها قبل از خواب ترانه‌ی دشت هولشتاین را زمزمه می‌کرد و وقتی عشاقش با کنجکاوی نگاهش می‌کردند، لبخند می‌زد و هیچ نمی‌گفت...»
یودیت هرمان، داستان مرجان‌های سرخ، این سوی رودخانه اُدر، برگردان محمود حسینی‌زاد، نشر افق

آدم توی جنده‌خانه به واقعیت نزدیک‌تر است تا توی صومعه، آمبروسیو.
ماریو بارگاس یوسا، گفتگو در کاتدرال، برگردان عبدالله کوثری

«... پس بیایید این طور شروع کنیم: سلولی هست، و این سلول یک ارگانیسم تک سلولی است، و این ارگانیسم تک‌سلولی منم، و این را می‌دانم و از این مسأله خوشحالم. تا اینجایش هیچ چیز خاصی نیست. حالا بیایید سعی کنیم این وضعیت را در فضا و زمان برای خودمان تصویر کنیم. زمان می‌گذرد و من همواره از بودن در آن و از خودم بودن خوشحال و خوشحال‌تر می‌شوم، و همچنین از اینکه زمان وجود دارد، و از اینکه من در زمان هستم، یا از این که زمان می‌گذرد و من زمان را می‌گذرانم و زمان از من می‌گذرد خوشحال و خوشحال‌تر می‌شوم، یا از این که در زمان لحاظ شده‌ام، از این که حاوی زمان و یا محتوای آن‌ام، خلاصه از این که با بودن من خود گذر زمان را نشان می‌دهد خوشحال می‌شوم. باید قبول کنید که این قضیه یک جور حس انتظار به وجود می‌آورد، انتظاری شاد و امیدوار، بی‌صبری‌ای جوان و هیجان‌زده و همین‌طور نگرانی، نگرانی‌ای جوان و هیجان‌زده و اساساً دردناک، تشویش و بی‌تابی‌ای دردناک و غیر قابل تحمل. به علاوه باید یادتان باشد که وجود داشتن به معنی بودن در فضا هم هست، و در حقیقت من با تمام پهنایم در فضا پخش شده‌ بودم، و فضا همه طرفم را گرفته بود و با اینکه من اطلاعی نداشتم به وضوح از همه طرف ادامه داشت. فایده‌ای ندارد حالا غصه‌ی این را بخوریم که این فضا چه چیزهای دیگری در خود داشت، من در خودم فرو رفته بودم و سرم به کار خودم، حتی سر نداشتم که به کار بیرون سرک بکشم یا چشم که بیرون این که چه هست و چه نیست برایم جالب باشد؛ به هر حال، حس می‌کردم در فضا فضایی اشغال کرده‌ام، که در آن غوطه‌ورم، که با پروتوپلاسم از جهات مختلفی رشد می‌کنم، ولی همان‌طور که گفتم نمی‌خواهم روی این جنبه کمّی و مادی تکیه کنم، بیش از هر چیز می‌خواهم از رضایت و شوق شدید کاری با فضا کردن بگویم، از وقت داشتن برای استخراج لذت از فضا، از فضا داشتن برای ساختن چیزی در گذر زمان...»
ایتالو کالوینو، تی صفر، برگردان میلاد زکریا، نشر مرکز

«... عزیزم، تو بزرگ شده‌ای و تغییر کرده‌ای. هر جا بروی دختر پدر و مادرت هستی و بچه‌ی همین ده. می‌توانی زبان‌های دیگری یاد بگیری و کشورهای دیگر را ببینی، اما زادگاه تو، خاکی که تو را پذیرفت، سقفی که بالای سرت بود، مردمی که دوستت داشتند، دست‌هایی که تورا نگه می‌داشتند و بر سرت دست نوازش می‌کشیدند؛ نسیم مه تابستان‌ها خنکت می‌کرد، درختی که بر سرت سایه می‌انداخت - هر جا که باشی با تو هستند و فراموشت نمی‌کنند. اینجا سرزمین توست، صورت تو. خیال نکن اگر به مدرسه بروی از دست آن‌ها راحت می‌شوی. ریشه‌هایت همین جاست، انتظار تو را می‌کشد...»
طاهر بن‌جلون، با چشم‌های غمگین، برگردان اسدلله امرایی، نشر مروارید

«...خدا وجدانه. و وجدان مائیم، مائی که فراموش شده‌ایم، ما فقرا...»
مانلیو آرگه‌تا، روزی از روزهای زندگی، برگردان پری منصوری، نشر مروارید

«... نویسنده‌ی یک کتاب شخصیتی جعلی است و نویسنده‌ی واقعی او را اختراع می‌کند تا از او نویسنده‌ای برای کتاب‌هایش بسازد...»
ایتالو کالوینو، اگر شبی از شب‌های زمستان مسافری، برگردان لیلی گلستان

«...کولی‌ها هر کجا که به کار مشغول می‌شوند آتشی سنتی می‌افروزند، آتشی قبیله‌ای، صرفاً به خاطر لذت وجود آتش و هوهوی شعله‌های چوب‌های نتراشیده، همچون قهقه‌ی یک کودک، مظهر ابدیتی که از حد اندیشه‌ی بشری فراتر می‌رود. آتشی آزاد، هدیه‌ای از آسمان، نشانه‌ی جاندار عناصری که از نگاه عابر خسته به دور می‌ماند، آتشی در گودی جوی‌های پراگ برای گرم کردن چشم و روح آدم سرگردان...»
بهومیل هرابال، تنهایی پر هیاهو، برگردان پرویز دوائی، کتاب روشن

«...سی و پنج سال است که دارم کاغذ باطله روی هم می‌کوبم، کاری که نه فقط معلومات کافی کلاسیک، ارجحاً در سطحی دانشگاهی، که دیپلمی در الهیات اقتضا می‌کند، چون که در حرفه‌ی من دایره و مارپیچ تطابق دارند و پیشرفت به آینده و پسرفت به مبدأ در جایی با هم تلاقی می‌کنند و این همه را من ملموس و دست اول تجربه کرده‌ام. من، با دانش ناخواسته اندوخته‌ام، اندوهگنانه شاد به پیشرفت به آینده می‌اندیشم که در جایی با پسرفت به مبدأ به هم می‌رسند، و این برای من شیوه‌ای برای تفنن و رفع خستگی است، جوری که بعضی از آدم‌ها روزنامه‌ی عصر را می‌خوانند...»
بهومیل هرابال، تنهایی پر هیاهو، برگردان پرویز دوائی، کتاب روشن

«... به عکس در اوقات دیگر فکر می‌کنم فهمیده‌ام که بین کتابی که در حال نوشته‌ شدن است و چیزهایی که تا به حال وجود نداشته‌اند، چیزی مکمل وجود دارد، کتاب باید بخشی نوشته شده از دنیایی نانوشته باشد. موضوع باید چیز نانوشته‌ای باشد و نمی‌تواند وجود داشته باشد، مگر وقتی که نوشته شود. پس به همین دلیل چیزی که وجود دارد به طور مبهمی کمبود را در ناکاملی خود حس می‌کند...»
ایتالو کالوینو، اگر شبی از شب‌های زمستان مسافری، برگردان لیلی گلستان

«... قلبت چون رود بزرگی است که پس از بارانی فراوان طغیان می‌کند. هجوم سیلاب همه‌ی تابلوهای راهنما را که زمانی برپا بودند با خود برده است. اما باز باران بر سطح رود شَپ‌شَپ می‌کوبد. هر وقت خبر چنین سیلابی را در روزنامه بخوانی، با خودت می‌گویی: خودش است، این قلب من است...»
هاروکی موراکامی، کافکا در کرانه، برگردان مهدی غبرائی، نشر نیلوفر

«...سرزمین‌های دور آیینه‌ای است معکوس. مسافر در آن، اندکی را که به او تعلق دارد باز می‌شناسد و هرآنچه را که هرگز از آنِ او نبوده است و نخواهد بود، کشف می‌کند...»
ایتالو کالوینو، شهرهای ناپیدا، برگردان بهمن رئیسی

«... آدم اگر به آینه نگاه کند تصویرش را می‌بیند، درست همان‌طور اگر به افکارش نگاه کند می‌تواند جوهره‌اش را ببیند...»
اورهان پاموک، قلعه‌ی سفید، برگردان ارسلان فصیحی

«...یکی از بزرگترین و جذاب‌ترین خصوصیات کتاب‌های خوب (که وادارمان می‌کند نقش بسیار اساسی و در عین حال محدودی که خواندن در زندگی معنوی‌مان دارد را ببینیم) این است که ممکن است نویسنده آن را "نتیجه‌گیری" بخواند و خواننده "انگیزش". ما قویاً احساس می‌کنیم خِرَدمان از آنجایی آغاز می‌شود که از آنِ نویسنده قطع می‌شود و مایلیم پاسخ‌های‌مان را بدهد، حال آنکه تنها کاری که از عهده‌ی او برمی‌آید این است که امیال‌مان را تشدید کند... این است ارزش خواندن (کتاب) و نیز ناکارایی آن. هرگاه آن را به اصلی (در زندگی) تبدیل کنیم به معنی آن است که به چیزی که انگیزه‌ای بیش نیست نقش مهم‌تری محول کنیم. خواندن (کتاب) باب‌ زندگی معنوی است؛ می‌تواند ما را به آن وارد کند، ولی آن را برایمان به وجود نمی‌آورد...»
مارسل پروست، از کتاب پروست چگونه می‌تواند زندگی شما را دگرگون کند، آلن دو باتن، برگردان گلی امامی، نشر نیلوفر

«... گابریل با سایرین تا کنار در نرفته بود. در نقطه‌ای تاریک از سرسرا ایستاده بود و خیره و به بالای پله‌ها می‌نگریست. زنی نزدیک پله‌های طبقه‌ی اول توی سایه ایستاده بود. گابریل صورت او را نمی‌دید اما رنگ خاکی و نقش صورتی دامن او را که در سایه سفید و سیاه می‌نمود می‌دید. زنش بود. به نرده تکیه داده و به چیزی گوش می‌داد. گابریل از آرامش و سکون او حیرت کرده بود و گوش تیز کرد که او هم چیزی بشنود. اما جز صدای خنده و گفتگوی سر پله‌ها، چند ضربه بر شاسی‌ها پیانو و صدای مردی که آواز می‌خواند، چیزی نشنید.
در فضای دلگیر سرسرا ایستاد و سعی کرد آهنگی را که آن مرد می‌خواند درک کند و در همان حال به زنش می‌نگریست. در حالت زنش چنان لطف و رازی بود که گویی مظهر چیزی است. از خود پرسید: زنی که روی پله در تاریکی بایستد و گوش به موسیقی دوردستی بدهد مظهر چیست؟ اگر گابریل نقاش بود تصویر زنش را در آن حال می‌کشید. کلاه آبی‌رنگ گرتا موی طلائی او را در زمینه‌ی تاریکی و نقش زمینه‌ی تیره‌ی دامنش قسمت باز آن را می‌نمایاند. اگر نقاش بود اسم تابلو را می‌گذاشت: موسیقی دوردست ...»
جیمز جویس، داستان مردگان، دوبلینی‌ها، برگردان محمد‌علی صفریان

«... دنبال دست‌نویستان آمده‌اید؟ دارند آن را می‌خوانند، نه، اشتباه کردم، آن را خوانده‌اند، با علاقه هم خوانده‌اند، البته که یادم می‌آید! معجونی از زبان‌شناسی قابل توجه، یک انقلاب مسلم. شما نامه‌ی ما را دریافت نکرده‌اید؟ به هر حال متأسفیم از این که باید به اطلاع‌تان برسانیم، همه‌ی این‌ها در نامه هست. همین چند لحظه پیش آن را ارسال کردیم، نامه‌ها همیشه دیر می‌رسند، آن را دریافت خواهید کرد، نگران نباشید، برنامه‌ی انتشاراتی ما خیلی سنگین است، تصادفی مساعد، دیدید آن را دریافت کردید؟ خب دیگر در نامه چه بود؟ از شما برای این‌که دست‌نوشته‌تان را داده‌اید تا ما بخوانیم تشکر کرده‌ایم. آن را برایتان پس فرستاده‌ایم، آه، آن را پس گرفتید؟ نه، نه، ما آن را پیدا نکردیم، کمی صبر کنید، بالاخره پیدایش می‌کنیم، نترسید، در اینجا هیچ چیز گم نمی‌شود، به تازگی دست نوشته‌هایی که ده سال پیش گم کرده‌ بودیم پیدا کرده‌ایم، مال شما را زودتر پیدا می‌کنیم، دست کم امیدش را داشته باشیم، ما این هوا دست نوشته داریم که روی هم تلنبار شده‌اند، اگر می‌خواهید می‌توانم آن‌ها را نشان‌تان بدهم، ما خودتان را می‌خواهید و نه مال کس دیگر را، می‌فهمم، همینش مانده بود، می‌خواهم بگویم آن‌قدر دست‌نوشته داریم که نمی‌دانیم با آن‌ها چه کنیم. پس باور کنید مال شما را دور نیانداخته‌ایم، ما برای آن خیلی اهمیت قائل هستیم، نه برای اینکه چاپش کنیم، بلکه برای اینکه با شما پس بدهیم...»
ایتالو کالوینو، اگر شبی از شب‌های زمستان مسافری، برگردان لیلی گلستان

«... هر شب، اولین ساعات تاریکی را با پرکردن این اوراق که شاید هرگز کسی آن‌ها را نخواند می‌گذرانم. حباب شیشه‌ای اتاقم در پانسیون کودگیوا حرکات نوشته‌ی مرا روشن می‌کند، نوشته‌ای عصبی که بی‌شک هیچ خواننده‌ای در آینده نخواهد توانست آن‌ها را از هم تشخیص دهد. شاید این خاطرات سالیان سال پس از مرگم خوانده شود، وقتی که خدا می‌داند زبان ما چقدر تغییر کرده، واژه‌ها و چرخش جملاتی که همیشه به کار می‌برم حالتی مهجور و معنایی مشکوک خواهند داشت. و این باعث می‌شود کسی که خاطراتم را پیدا کند برتری حتمی بر من داشته باشد: از پس یک زبان به نوشته درآمده، همیشه قاموس و دستور زبانی بروز می‌کند که می‌توان جملات محدود آن را به زبانی دیگر ترجمه کرد و توسعه داد. سعی دارم در سلسله مراتب چیزهایی که هر روز می‌بینم توجه دنیا را به مکان خودم بخوانم و می‌دانم که باید با ترس و لرز در این راه گام بردارم، چون لغتنامه‌ای نیست تا بتواند وزن تاریک اشاراتی که بر همه‌‌ی چیزها گسترده شده بنمایاند. می‌خواهم این فضای حدس و گمان و تردید‌ها برای کسی که نوشته‌های مرا می‌خواند، مانند مانعی غیرمنتظر در برابر درک نوشته‌ام نباشد و ذات خود نوشته باشد و اگر جریان افکار من به علت تغییر اصولی تفکر از او پوشیده ماند، باز به دنبال آن برود. موضوع مهم این است که به او بفهمانم سعی دارم مطالبی را که بین سطور نهفته شده و معانی‌ای را که در انتظار من است دریابم...»
ایتالو کالوینو، اگر شبی از شب‌های زمستان مسافری، برگردان لیلی گلستان

«... ذهن سرباز - که تو باشی - بیش از هر چیز دیگر خواهان دقت در جزئیات است. همین جور که جزئیات از چنگت می‌گریزد، دلت می‌خواهد خودت را آماج تیرها کنی: نگذار قصه‌ات که تمام شد آدم‌هایی که جنگ را ندیده‌اند با انبانی از آن دروغ‌ها که خیال آدم را راحت می‌کند بروند پی کارشان. همه‌ی دروغ‌ها را بریز دور. نگذار دوست‌دختر وینسنت خیال کند وینسنت قبل مرگش سیگار خواسته. نگذار فکر کند که با شجاعت خندیده، یا قبل مرگ جملات قصار پرمعنی صادر کرده...»
جی. دی. سلینجر، غریبه، از کتاب هفته‌ای یکبار آدمو نمی‌کشه، برگردان امید نیک‌فرجام و لیلا نصیری‌ها، نشر نیلا

«...مردم لیمریک اغلب با همدیگر حرف نمی‌زنند، انگار سال‌ها این کار را تمرین کرده‌اند. کسانی هستند که با هم حرف نمی‌زنند چون پدرهایشان در جنگ‌های داخلی سال 1922 در دو جبهه مخالف بودند. اگر کسی در ارتش انگلیس خدمت کند، افراد خانواده‌اش به بخش دیگری از لیمریک نقل مکان می‌کنند، جایی که مردان خانواده‌ها همگی در خدمت ارتش انگلیس‌اند. اگر یکی از اعضای خانواده‌تان کمترین رابطه‌ی دوستانه‌ای با ارتش انگلیس در هشتصد سال گذشته داشته باشد، آن را به رختان می‌کشند و مجبورتان می‌کنند به دابلین نقل مکان کنید چون کسی در آنجا اهمیتی به این حرفها نمی‌دهد. خانواده‌هایی هستند که همیشه خجالت‌زده‌اند چون اجدادشان در زمان قحطی، مذهب خود را فروخته‌اند و از پروتستان‌ها یک کاسه سوپ گرفته‌اند و از آن زمان آن‌ها را سوپ‌خور صدا می‌زنند. خیلی بد است که کسی سوپ‌خور باشد، چون باید به قسمت سوپ‌خور‌های جهنم نقل مکان کنند. بدتر از آن کسانی هستند که جاسوس‌اند. معلممان در مدرسه می‌گفت که هر زمان ایرلندی‌ها می‌خواستند انگلیسی‌ها را شکست جانانه‌ای بدهند، یک جاسوس کثیف آن‌ها را لو می‌داد. هر کسی که جاسوسی کند باید اعدام شود، و بدتر از آن کسی با او حرف نمی‌زند، و اعدام شدن بهتر از آن است که کسی با آدم حرف نزند...»
فرانک مک‌کورت، خاکسترهای آنجلا، نشر پیکان

«... جان راسکین از طریق علاقه‌اش به زیبایی و میل به مالکیت آن به پنج راه حل اساسی دست یافت. نخست این‌که زیبایی حاصل مجموعه‌ای از عوامل پیچیده است که از نظر روانی و دیداری بر ذهن تأثیر می‌گذارد. دوم این‌که انسان با گرایشی درونی نسبت به زیبایی و میل به مالکیت آن واکنش نشان می‌دهد. سوم این‌که روش‌های نازلی برای این تمایل به مالکیت وجود دارد، از جمله میل به خرید اشیاء و قالی تا کندن نام خود بر یادبودی و گرفتن عکس. چهارم اینکه فقط یک راه برای تملک درست زیبایی وجود دارد و آن نیز از طریق درک آن است، با خوداگاه شدن نسبت به عواملی (روانی و دیداری) که مسؤول آن هستند. و سرانجام اینکه مؤثرترین روش پی‌گیری این خودآگاهی، تشریح مکان‌های زیبا از طریق هنر است، با نوشتن یا نقاشی، بدون در نظر گرفتن این‌که استعدادش را داشته باشیم یا نداشته باشیم...»
آلن دو باتن، هنر سیر و سفر، برگردان گلی امامی

«... در سفرهای من زیبایی فراوان بود. در مادرید، به فاصله‌ی چند بلوک از هتلم زمین بایری بود که حاشیه‌ی آن را آپارتمان‌های مسکونی و یک پمپ بنزین نارنجی بزرگ و کارواش احاطه کرده بود. یک شب در تاریکی قطار بلند و باریکی با تک و توک مسافر از چند متری بالای این پمپ بنزین عبور کرد و با پیچ و خم از میان آپارتمان‌ها گذشت. در آن تاریکی پلی که ریل قطار روی آن قرار داشت دیده نمی‌شد، در نتیجه به نظر می‌رسید که قطار در بالای زمین شناور است و با ظاهر فوق مدرن آن و نور سبز شبح‌گونه‌ای که از پنجره‌هایش می‌تابید جشنواره‌ای از فناوری را می‌نمایاند. در داخل آپارتمان‌ها ساکنین مشغول تماشای تلویزیون یا حرکت در آشپزخانه بودند. در همان حال، تک و توک مسافران پراکنده در واگن‌ها یا مشغول تماشای شهر یا خواندن روزنامه بودند: در آغاز سفری به سویل یا کوردوبا، مدت‌ها پس از آن‌که ماشین ظرفشویی‌ها دورشان را تمام کرده بودند و تلویزیون‌ها خاموش شده بودند. مسافران قطار و ساکنین آپارتمان‌ها کمترین توجه‌ای به یکدیگر نداشتند، زندگی‌شان در امتداد خطوطی ادامه داشت که هرگز به هم نمی‌رسیدند، مگر لمحه‌ای در قرنیه‌ی مشاهده کننده‌ای که برای نجات از اتاق کسالت‌بار هتلش در حال قدم زدن بود...»
آلن دو باتن، هنر سیر و سفر، برگردان گلی امامی

«... چند متری جلوتر، در عمق بوته‌ی سبزی که کنار رودخانه روییده بود، صدایی شبیه سرفه‌ی پیرمردی که بعد از ناهار سنگینی گلویش را از خلط پاک می‌کند به گوشمان می‌رسد. به دنبال آن خش‌خش شدیدی چنان‌که گویی کسی در بستری از برگ‌های خشک دنبال شیء گرانبهایی می‌گردد. اما جانور به محض اینکه متوجه شد مهمان دارد سکوت کرد، همانند نفس حبس کودکی که در بازی قایم باشک پشت قفسه‌ی لباسی پنهان شده باشد. در آمبل‌ساید مردم مشغول خریدن روزنامه و خوردن چای و شیرینی هستند. در اینجا پنهان میان بوته‌ای، چیزی که احتمالاً پشم هم دارد و چه بسا دمی، علاقمند به خوردن توت و حشره، در میان شاخه‌ها می‌پلکد و خرناس می‌کشد و با وجود تمام غیرمعمول بودن‌هایش یک معاصر است. موجودی که تنفس می‌کند و می‌خوابد و در این سیاره‌ی منفرد و در جهانی ساخته شده از سنگ و صخره و نم و سکوت زنده است...»
آلن دو باتن، هنر سیر و سفر، برگردان گلی امامی

«...سفرها قابله‌ی افکارند. مکان‌های اندکی به اندازه‌ی هواپیما، کشتی یا قطار در حال حرکت منشأ گفتگوهای درونی هستند. گویی همبستگی غریبی میان چیزی که مقابل چشم‌مان قرار دارد و افکار درون ذهن‌مان وجود دارد: گاهی افکار بزرگ به مناظر عظیم نیاز دارند و افکار جدید به مکان‌های جدید. ظاهراً افکار درونی که به درجا زدن گرایش دارند با گذر سریع مناظر به تحرک در می‌آیند. شاید ذهن زمانی که باید بیاندیشد از فکر کردن باز می‌ایستد. این کار همان اندازه فلج‌کننده است که مجبور بشویم ناغافل لطیفه‌ای بگوییم یا لهجه‌ای را تقلید کنیم. فکر کردن زمانی که بخش‌هایی از ذهن به کارهای دیگری مشغول می‌شود بهتر انجام می‌گیرد، مثلاً با گوش دادن به موسیقی یا تماشای ردیف درخت‌های کنار جاده. گویی آهنگ موسیقی یا منظره برای لحظه‌ای آن بخش عملی، عصبی و خرده‌گیر مغز را که به هنگام برآمدن فکر دشواری در ناخودآگاه، تمایل به بسته شدن دارد و از خاطره‌ها، نیازها و افکار اصیل و درون‌گرا دور می‌شود، منفک می‌کند و در عوض افکار شخصی و سازنده را ترجیح می‌دهد...»
آلن دو باتن، هنر سیر و سفر، برگردان گلی امامی

«...داستان‌گویی که جزئیاتی مفصل را بازگو کند ما را به سرعت به مرز جنون می‌رساند. متاسفانه، خود زندگی اغلب به چنین نحو از داستان‌گویی گرایش دارد، و با تکرارها، تاکیدهای گمراه‌کننده و حوادث بی‌نتیجه فرسوده‌امان می‌کند. مصر است که بارداک الکترولیز، دستگیره‌ی داخل اتومبیل، سگ ولگرد، یک کارت کریسمس و مگسی را که ابتدا روی لبه و سپس میان زیر سیگاری پر می‌نشیند نشان بدهد. تصورهای هنرمندانه و ناشی از هیجان واقعیت را فشرده و حذف می‌کنند، لحظه‌های کسالت‌بار را نادیده می‌گذارند و توجه ما را مستقیماً به لحظه‌های حساس معطوف می‌کنند، رک و پوست‌کنده و بدون آرایه و پیرایه، از این رو گونه‌ای تحرک و انسجام به زندگی می‌بخشند که حواس‌پرتی و پریشانی روزمره‌گی‌مان فاقد آن است...»
آلن دو باتن، هنر سیر و سفر، برگردان گلی امامی

«...بارون شروع می‌شه. اولین قطره‌های تند و تیز پراکنده‌اش با یک صدای آه مانندی می‌دوند لای برگ‌ها می‌خورند روی زمین، مثل نفسی که بعد از حبس درازی آزاد شده. دونه‌هایش به درشتی ساچمه‌ی گوزن‌زنی، داغ، انگار از دهنه‌ی تفنگ در اومده‌اند؛ با یک صدای جیز و جیز تندی می‌خورند به چراغ. بابا سرش رو بلند می‌کنه، دهنش شل و وله، نوار سیاه و خیس تنباکو چسبیده بیخ لثه‌هایش؛ پشت اون صورتش که از تعجب شل و ول شده انگار بیرون دایره‌ی زمان رفته تو فکر این اهانت نهایی...»
ویلیام فاکنر، گور به گور، برگردان نجف دریابندری

با پدرم به خنده روزی گفتم: «اگر سالار بودی چه می‌کردی؟» ¤ خواست چیزی با من بگوید، اما زبان کشید ¤ و در خود فرو شد، خاموش ¤ ساعتی، روزی، و هفته‌ای ¤ اندیشناک و اندوهگین ¤ سرانجام نیمه شبی مرا از خواب بیدار کرد ¤ نمی‌دانم... وحشتناک نیست؟... نمی‌دانم ¤ و غضب‌آلود در میان تیرگی‌ها محو شد ¤ «مهم نیست پیرمرد، مهم نیست، اما... اما اگر سالار می‌شدی الحق که سالار سالاری می‌شدی»...
رمادی، آرش جواهری، نشر چشمه

«... من در هند زیاد سفر کرده‌ام و غالباً این تصور را داشته‌ام که در این کشور خدایان (تثلیث یا برهما، شیوا، ویشنو) بیش از وقایع تاریخی دارای واقعیت عینی‌اند. همه‌جا حضور دارند و نیز مخاطبان زنده‌ای هستند که با مؤمنان سخن می‌گویند و مؤمنان با آنان گفت‌و‌گو دارند و از آن بالاتر، حرکات و اعمال اساطیری این خدایان هنوز انگاره‌هایی هستند که می‌توانند و می‌باید تقلید شوند، تا در سایه‌ی این تقلید به مبداء آفرینش زمان ازلی برگردند. پس بدین‌سان به زمان آفرینش پل می‌زنند. چنانکه گویی در پگاه آغاز و بازآغازی ابدی به طرزی خود خواسته باز زاده می‌شوند. ضرباهنگ، ضرباهنگی کیهانی است. اسطوره از آفرینش چیزی، از سرآغاز جهان و انسان حکایت می‌کند. هندو با شرکت در اسطوره با آن معاصر می‌شود یا به بیان دیگر در زمان اساطیری حکایت هم‌حضور است. وی در رویدادهای اسطوره‌آفرین، همان‌گونه که در قربانی آغازین ادوار آفرینش، شرکت دارد...»
داریوش شایگان، زیر آسمان‌های جهان، گفتگوی داریوش شایگان با رامین جهانبگلو، برگردان نازی عظیما، نشر فرزان

هیچ یک سخنی نگفتند،
نه میزبان و نه میهمان و
نه گل‏های داوودی.
ری اوتا، شاملو

ولادیمیر: واقعاً دیگر دارد بی‌معنی می‌شود.
استراگون: نه به اندازه‌ی کافی.
در انتظار گودو، ساموئل بکت، برگردان علی‌اکبر علیزاد، نشر ماکان

«... شروع کرد سیگار دیگری پیچیدن و بعد آن را نصف کرد و یک نیمه‌ی آن را به من داد. بعد پرسید: «تو این‌ طرف‌ها چه می‌کنی؟»
- من دنبال کسی می‌گردم که اسمش گزاویه است. بعید نیست که از این طرف‌ها گذشته باشد.
- تامی سری جنباند و پرسید: «خوب، حالا او خودش راضی است که تو دنبالش بگردی؟»
- نمی‌دانم.
- پس ولش کن! چرا می‌خواهی پیدایش کنی؟...»
آنتونیو تابوکی، شب‌های هند، برگردان سروش حبیبی، نشر چشمه

«... همان‌طور که آقای شولتس بعدها در خاطراتش برایم گفت دفعه‌ی اولش آدم جا می‌خورد. وزنش را توی دستت حس می‌کنی و پیش خودت حساب می‌کنی که اگر این‌ها حرفم را باور کنند می‌توانم این کار را پیش ببرم، چون که آخر تو هنوز همان آدم سابق هستی، همان هالو با همان فکرهای هالووار، منتظری خود آن‌ها کمکت کنند، یادت بدهند که چه‌کار بکنی. کار این‌جوری شروع می‌شود، به همین بدی، شاید از چشم‌ها یا از لرزش دست‌های آدم معلوم بشود، به هر حال آن لحظه‌ی کذایی پیدایش می‌شود، مثل دسته‌گل عروس بالای سرتان آویزان است، مثل چیز گران‌بهایی که باید نصیب یکی از شماها بشود. چون که اسلحه هیچ ارزشی ندارد، مگر این‌که واقعاً در اختیارت باشد. بعدش می‌بینی که اگر این چیز را در اختیارت نگیری کارت ساخته است، این وضع را خودت پیش آورده‌ای، ولی آن خشمی که ایجاد می‌شود مجانی است، مال همه است. این آن چیزی است که باید مال خودت بکنی، باید طوری خشم بگیری که یعنی این‌ها هستند که دارند این بلا را سر تو می‌آورند، یعنی جرم تحمل‌ناپذیرشان این است که این‌‌ها آدم‌هایی هستند که تو اسلحه‌ات را به طرف‌شان گرفته‌ای. در این لحظه است که تو دیگر هالو نیستی، حالا آن خشمی را که همیشه در وجودت بوده پیدا کرده‌ای، دیگر عوض شده‌ای، حالا چنان خشمی حس می‌کنی که هیچ‌وقت در زندگی حس نکرده‌ای، این موج عظیم خشم توی سینه‌ات بالا می‌آید و گلویت را می‌گیرد، در این لحظه است که دیگر هالو نیستی، اسلحه در اختیار توست...»
بیلی باتگیت، ای. ال. دکتروف، برگردان نجف دریابندری، نشر طرح نو

«... اتاق در یک طرف راهرو قرار داشت و طرف دیگر آپارتمان زیر شیروانیِ او بود (که افراد دیگری در آن به سر می‌بردند). تا پیش از اسباب‌کشی من، از اتاق به عنوان یک انبار بزرگ استفاده می‌شد. همه‌جور اشیاء دورریختی و خرده‌ریز را در آن ریخته بودند: دوچرخه‌های شکسته، نقاشی‌های به‌دردنخور، یک ماشین رخت‌شویی قدیمی، قوطی‌های خالی تره‌بانتین، روزنامه، مجله و مقدار زیادی خرده سیم مسی. من همه‌ی این اشیاء را به یک گوشه‌ی اتاق کشاندم و نیمه‌ی دیگر فضا را اشغال کردم، که در پی دوران کوتاه تطابق و عادت کردن، کاملاً کفایت می‌کرد. آن سال‌ها تنها دارایی من یک تشک، یک میز کوچک، دو صندلی، یک اجاق برقی، مقداری وسایل آشپزخانه و یک کارتن کتاب بود. این‌ها کمترین وسایل برای زنده ماندن بودند، اما من واقعاً در آن اتاق خوشبخت بودم. همان‌طور که ساچز در نخستین باری که به دیدم آمده بود گفت: پناهگاهی برای درون‌گرایی است، اتاقی که تنها کنش ممکن در آن اندیشیدن است...»
پل استر، هیولا، برگردان خجسته کیهان، نشر افق

فرد گفت «خب، من برم سر کارم. برم پرس چوب. تو می‌خوای چه کار کنی؟»
گفتم «فکر می‌کنم بنویسم. مدتی روی کتابم کار می‌کنم.»
فرد گفت «به نظر بلندپروازانه می‌آد. کتابت همون‌طور که معلم مدرسه گفت راجع به آب و هواست؟»
«نه راجع به آب و هوا نیست.»
فرد گفت «خوبه، من دوست ندارم کتابی راجع به آب و هوا بخونم.»
گفتم «تو اصلاً کتاب خونده‌یی؟»
فرد گفت «نه. نخونده‌م، ولی فکر نمی‌کنم دوست داشته باشم این کار رو با خوندن یک کتاب راجع به ابرها شروع کنم.»
ریچارد براتیگان، در قند هندوانه، برگردان مهدی نوید، نشر چشمه

«...بعضی وقت‌ها آدم خجالت می‌کشه و بعضی وقت‌ها می‌خواد دیوونه بشه. اما اگه ادامه بدی اون وقت یواش یواش می‌زنی زیر همه‌چیز. مخصوصاً نباید دنبال عوض کردن دنیا بود. دنیا خیلی وقته راه افتاده. از همون اولش هم بد راه افتاده بلافاصله هم راهش کج شده و توی این راه کج هم خیلی جلو رفته. حالا هیچ‌کس نمی‌دونه تو کدوم جهنم دره‌ای سرگردونه و ما رو هم با خودش می‌بره. هیچ‌کس هم نیست که دست آدمو بگیره. همه مثل همند. من از همه‌ی این قدیس مدیسا و آباء کلیسا و منجی‌های بشریت خسته شده‌ام. مسأله دیروز و امروز نیست. خیلی وقته که وضع همینه. حتی اگه از چین یا کوبا سر در بیاره. تا خرخره توش فرو رفتیم. این دنیا رو هر جوری خرابش کنی و بخوای از سر نو بسازی غیر از همینی که هست نمی‌شه. مسأله علمیه. مو لای درش نمی‌ره...»
رومن گاری، خداحافظ گری کوپر، برگردان سروش حبیبی، انتشارات نیلوفر

«...شب و روز در این باره فکر می‌کردم؛ در واقع نمی‌توانستم درباره‌ی چیز دیگری فکر کنم. راستش این اولین فرصتی بود که برای فکر کردن به چیز دیگری داشتم؛ یا باید بگویم: به چیزی فکر کردن تا آن وقت مقدور نبود. چون اولاً چیزی نبود که بشود درباره‌اش فکر کرد و ثانیاً علامت‌هایی که بشود با آن‌ها فکر کرد وجود نداشتند. ولی از لحظه‌ای که آن علامت به‌وجود آمد برای هر متفکری ممکن شد به یک علامت و در نتیجه همان علامت من فکر کنند، به این صورت علامت هم چیزی بود که آدم می‌توانست درباره‌اش فکر کند و هم خودش علامت چیزی بود که به آن فکر می‌شد.
بنابراین وضعیت از این قرار بود: علامت به کار نشان گذاشتن روی یک‌جا می‌آمد، ولی در عین حال به این معنی بود که آن‌جا به خودی خود یک علامت است (علامت مهم‌تر بود چون کلی جا وجود داشت ولی فقط یک علامت بود) و باز در عین حال آن علامت مال من بود، علامت من، چون تنها علامتی بود که من ساخته بودم و من تنها کسی بودم که علامتی ساخته بودم. مثل اسم بود، اسمی برای آن نقطه، و اسم من که در آن نقطه علامت گذاشته بودم. خلاصه‌اش کنم، تنها اسم موجود برای همه‌ی چیزهایی بود که اسمی می‌خواستند...»
کمدی‌های کیهانی، ایتالو کالوینو، برگردان میلاد زکریا، انتشارات پژوهه

«...افرادی که از دیدن نقاشی‌ها، تصاویر چاپ شده یا هر چیز دیگر لذت می‌برند به ندرت می‌توانند با تصاویری که از خالقشان چیزی نمی‌دانند ارتباط برقرار کنند. این هم مسأله‌ای اجتماعی است، نه علمی. هر اثر هنری نیمی از گفتگویی بین دو انسان است و اگر بدانی چه کسی با تو حرف می‌زند، این امر کمک شایانی به فهم اثر می‌کند. آیا شهرت آن هنرمند به خاطر جدیت، مذهبی بودن، رنج‌ها، شهوانیت، انقلابی بودن، صداقت یا لطیفه‌هایش است؟ تقریباً هیچ تابلوی مطرحی نیست که به دست هنرمندی بی‌نام و نشان خلق شده باشد...»
کورت ونه‌گوت، زمان‌لرزه، برگردان مهدی صداقت‌پیام، انتشارات مروارید

«...پدرم کورت سینیور که در ایندیاناپلیس معمار بود سرطان داشت. پانزده سال پس از خودکشی همسرش، پلیس اتومبیل او را به جرم ردکردن چراغ قرمز متوقف کرد و تازه معلوم شد که او بیست سال بدون داشتن گواهینامه رانندگی می‌کرده است.
می‌دانید پدرم به افسری که جلویش را گرفت چه گفت؟
خب شلیک کن...»
کورت ونه‌گوت، زمان‌لرزه، برگردان مهدی صداقت‌پیام، انتشارات مروارید

«...در آن شب‌ها من حرف می‌زدم، انگار که با خودم حرف بزنم و سونیا گوش می‌داد. خیلی وقت‌ها هم سکوت می‌کردیم، که این هم خوب بود. من از شادی‌ای که برای بعضی چیزها نشان می‌داد خوشم می‌آمد. برای اولین برف که مثل بچه‌ها اختیارش را از دست می‌داد، برای یک کنسرت اُرگ باخ که صفحه‌اش را بارها و بارها با گرام من گوش می‌داد، برای قهوه‌ی ترک بعد از غذا، متروسواری صبح‌های زود ساعت شش، تماشای پنجره‌های حیاط پشتی و صحنه‌هایی که در اتاق‌ها در جریان بود. از آشپزخانه‌ی من چیزهای کوچکی مثل گردو، گچ و سیگارهایی که من خودم می‌پیچیدم بلند می‌کرد و انگار که چیزهای مقدسی باشند در جیب‌های پالتوی زمستانی‌اش نگه می‌داشت. تقریباً هر شب یک کتاب با خودش می‌آورد و می‌گذاشت روی میزم و اصرار داشت که بخوانمشان. من هیچ‌وقت آن‌ها را نمی‌خواندم و هر وقت سر حرف را باز می‌کرد تا در مورد کتاب‌ها با من صحبت کند، طفره می‌رفتم. گاهی همان‌طور که نشسته بود خوابش می‌برد، ربع ساعتی می‌گذاشتم بخوابد و بعد با حفظ فاصله مثل یک معلم مدرسه بیدارش می‌کردم. لباسم را عوض می‌کردم و با هم می‌رفتیم بیرون. سونیا سفت بازوی مرا می‌گرفت و از جاپاهایمان در برفِ تازه‌باریده لذت می‌برد...»
سونیا، یودیت هرمان، از کتاب گذران روز، برگردان محمود حسینی، نشر ماهی

اون‌چه می‌دره
سینه‌ی وطن
نیست گاوآهن، نیست گاو‌آهن

سمب اسباس که
می‌کنه شیار
خاک این دیار، خاک این دیار.

سر قزاقا
بذر خاک ماس:
خاک پاک ما، خاک پاک ما.
***
ای دن آرام!
موج سنگین‌ات
خون پدراس، اشک مادراس.

ای‌ پدر، ای دن!
افتخار ما
خیل بیوه‌هاس که میراث ماس:
ای پدر، ای دن!
پدر کشته‌ها
افتخارت‌اند، افتخار کن!

دن آرام، میخاییل شولوخوف، برگردان احمد شاملو، نشر مازیار

نیِ بوریا رسیده بود. استپ فرسنگ‌ها فرسنگ از نقره‌ی مواج پوشیده بود. باد ساقه‌ی نرم را می‌خماند، خودش را جا‌به‌جا روی آن ولو می‌کرد، پوستش را می‌کند، قوزش می‌داد و امواج شیری‌رنگ را گاه به سمت جنوب خم می‌کرد گاه به سمت مغرب. گذر باد از هر کجا که می‌افتاد جگن سر به‌دعا خم می‌کرد و رو پشت روشن‌اش تا دیرگاه شیار تیره‌یی باقی می‌ماند.
گیاه‌های دیگر از هر رنگ و تیره‌یی گل ریخته بود. رو یال تپه‌ها افسنتین آفتاب‌سوز غم‌زده سر به‌زیر انداخته بود. شب‌های کوتاه به شتاب می‌گذشت. رو آسمان قیری، ستاره از حدوحساب بیرون بود. ماه- خورشیدک قزاقی - که از کنار تراشیده می‌شد نور سفید بخیلانه‌یی می‌پراکند. راه دراز کهکشان راه باقیِ ستاره‌ها را می‌برید. هوا غلیظ‌وگس بود و باد. خشک و افسنتین‌بو. خاک سرمست از تلخیِ پرقدرت افسنتین تشنه‌ی جرعه‌ای خنکی بود. جاده‌های سرافراز ستاره‌ها که هرگز نه لگدکوب انسان شده بود و نه سم‌کوب اسبان، از پهن‌دشت آسمان محو می‌شد. بذر بی‌حاصل ستاره‌ها، در آسمان خشک سیاه، مثل خاک سیاه، نه نیش می‌کشید نه نگاهی را به جوانه‌یی شاد می‌کرد. ماه شوره‌زارِ خشکیده‌یی بود و استپ یک‌پارچه خشکی و پژمردگی. همه‌جا نغمه‌ی تیز و پایان‌ناپذیر بلدرچین بود و همه‌جا صدای فلزیِ سیرسیرک.
روزها سوزان و خفقان‌آور است سرشار از دمه‌یی غلیظ. تو لاجوردیِ رنگ باخته‌ی آسمان کوره‌ی تفته‌ی آسمان است. ابری نیست. بال‌های بی‌تکان گسترده‌ی لاشخور به کمانی از فولاد می‌ماند. بازتاب کورکننده‌ی گُلِ نی را تاب نمی‌توان آورد. انگار علف داغ پشم‌شتری‌رنگ دود می‌کند. لاشخور معلق در آبیِ آسمان اندکی به‌یک‌سو کج می‌شود و سایه‌ی عظیم‌اش بی‌صدا بر علف‌ها می‌سُرَد.
موش‌های صحرایی به‌سستی سوت می‌کشند. موش‌خرماها رو خاک ریزِ زرد رنگِ تازه چرت می‌زنند. استپ سوزان اما مرده است و همه چیز در آن به‌سکونی شفاف فرو رفته. حتا در دوردست‌ترین مرزِ نگاه، پشته‌ی آبی‌رنگ به‌رؤیا می‌ماند: وهم‌آلود است و نامشخص.
استپ زاد‌گاهِ من! باد تلخ مادیان‌ها و نریان‌های رمه‌ها را آشفته می‌کند. باد پوزه‌ی خشک اسب‌ها را شور می‌کند و اسب‌ها لب‌های ابریشمین‌شان را با تنفس بوی تلخه و نمک می‌جمبانند و از احساس لذت باد و آفتاب شیهه سرمی‌دهند.
استپ زادگاه من زیر تاق کوتاه آسمان دن! ای پیچ‌وخم دره‌های بی‌آب و آب‌کند‌های سرخ رُسی! ای بی‌کرانِ جگن‌زارها با رد سبزه‌پوش سم‌ها که به لانه‌ی پرنده می‌ماند! ای پشته‌های خاموش سرشار از فرزانه‌گی که افتخارات زودگریز قزاقی را با خود دارید! من در برابرتان به تکریم برخاک می‌افتم و برخاک گس‌ات، ای استپ دن سیراب از خون قراق که هرگز زنگار نمی‌بندد، بوسه می‌زنم.

دن آرام، میخاییل شولوخوف، برگردان احمد شاملو، نشر مازیار

این بهترین تصویر از زندگی نیست؟ یک ماهی که روی فرش بالا پایین می‌پرد و یک ماهی که روی فرش بالا پایین نمی‌پرد.
بیل را بکش، دو

چیزی در جبیم هست
البته یک چیز نیست
چند چیز است
شبیه بقیه چیزهاست
ولی دقیقا شبیه هیچ‌چیز نیست
چشم دارد، گوش دارد
و همه‌چیز را بین آدم‌ها تقسیم می‌کند
یک چیز زنده نیست
ولی اگر غذا بدهید، بزرگ می‌شود
می‌تواند آدم‌ها را جمع کند
می‌تواند جمعیت را ساکت کند
می‌تواند هزار حرف بزند
ولی صدایی ندارد
می‌تواند جاها را برایت پیدا کند
تا تو بتوانی با خیال راحت گم شوی
می‌گذارد دیگران احساس کنند
چند لحظه قبل چه حس کرده‌ای
چیزی در جیبم هست
[+]

«...خودخواهی آرمانی: آیا حالتی مقدس‌تر از آبستنی وجود دارد؟ هر چه می‌کنیم بر این باور ناگفته است که برای آن که درون ماست به نحوی مفید است! بر ارزش مرموز آن می‌افزاید و فکر آن ما را مسرور می‌سازد! در حالت زایمان بی‌آن‌که زیادی به خود فشار بیاوریم از بسیاری چیزها پرهیز می‌کنیم! خشم خود را فرو می‌بریم، از در آشتی درمی‌آییم؛ نوزاد ما بایست در نهایت خوبی و ملایمت زاده شود. اگر تندی یا بی‌پروایی به خرج دهیم نگران می‌شویم: مبادا قطره‌ی ناپاکی در جام زندگی عزیز ناشناخته‌ی ما بریزد! همه‌چیز در پس پرده است، شوم و تهدیدآمیز، نمی‌دانیم چه دارد روی می‌دهد، چشم به راهیم و سعی می‌کنیم آماده باشیم. در عین حال، نوعی احساس پاک و پالاینده‌ی عدم مسؤولیت ژرف بر ما مستولی است، تقریباً مانند احساس تماشاگر پیش از آن‌که پرده بالا برود، آن دارد نمو می‌کند، دارد عیان می‌شود: اختیار تعیین ارزش آن یا ساعت ورود آن دست ما نیست. از ما کاری ساخته نیست جز این‌که آن را سالم نگه داریم. نهایی‌ترین امید ما این است که «آنچه اینجا پرورش می‌یابد چیزی عظیم‌تر از ماست»: پس نه‌تنها چیزهایی را که به حال آن سودمند است بلکه شادی و افتخارات روح خود را: همه‌چیز را برای او مهیا می‌کنیم که خوش به‌دنیا بیاید. آدمیزاد هم باید در یک چنین حالت تقدیسی زندگی کند! این است حالتی که آدم می‌تواند در آن به‌سر برد!...»
فریدریش نیچه

«...انسان متجدد – یا اجازه بدهید باز بگوییم، انسان دم حاضر – کمتر یافت می‌شود. افراد انگشت‌شماری به‌حق این شهرت را دارند، چرا که این‌ها می‌باید بی‌اندازه هشیار باشند. صددرصد به حال تعلق داشتن یعنی کاملاً از وجود انسانی خویش خبر داشتن، و این نیازمند حداکثر هوشیاری ژرف و گشترده، و حداقل ناهشیاری است. باید این را به روشتی فهمید که صرف زیستن در حال انسان را متجدد نمی‌کند، چون اگر چنین بود همه‌ی کسانی که فعلاً زنده‌اند متجدد بودند، متجدد تنها آن کس است که از حال کاملاً آگاه است.
هر که را به حق بتوان متجدد خواند حتماً تنهاست. و تنهایی‌اش ضروری و همیشگی است. زیرا که هر گام او به سوی هشیاری برتر از حال، وی را بیشتر و بیشتر از رمز و راز مشارکت آغازین با توده‌ی خلق – از فرو رفتن در ناآگاهی عام – دور می‌اندازد.
فقط کسی که در حال به‌سر می‌برد متجدد به معنای موردنظر ماست، تنها او هشیاری امروزی دارد، و تنها او می‌فهمد که شیوه‌های زندگی متناسب سطوح گذشته راهش را سد می‌کند. ارزش‌ها و تلاش‌های جهان‌های پیشین دیگر علاقه‌ی او را، جز از نظر تاریخی، برنمی‌انگیزد. پس او به‌مفهوم واقعی غیر تاریخی شده است و خود را با توده‌ی خلق که یکسره در چارچوب سنت زندگی می‌کند بیگانه کرده است. در حقیقت، هنگامی می‌توان او را کاملاً متجدد خواند که به انتهای لبه‌ی جهان برود، همه‌ی چیزهای منسوخ و فرتوت را پشت سر نهد و دریابد که در برابر نوعی خلأ ایستاده است که هر چیز ممکن است از آن برآید...»
کارل گوستاو یونگ، انسان متجدد در جستجوی روح

«...صحرا مردان ما را برمی‌گیرد و همواره بر نمی‌گرداند. پس به این عادت کرده‌ایم. و آن‌ها به هستی خود در ابرهای بی‌باران، در جانوران پنهان در میان صخره‌ها، در آبی که سخاوتمندانه از زمین برمی‌آید، ادامه می‌دهند. من یک دختر صحرایم و به این مغرورم. می‌خواهم مرد ِ من نیز آزادانه هم‌چون بادی حرکت کند و تپه‌ها را به جنبش درآورد. می‌خواهم من هم بتوانم مردَم را در ابرها، در جانوران و در آب بنگرم...»
فاطمه
پائولو کوئیلو، کیمیاگر، برگردان آرش حجازی، نشر کاروان

«... یک دوچره اصیل باید حداقل سی کیلو وزن داشته باشد، بیشتر رنگ آن و حداقل یکی از پدال‌هایش کنده شده باشد و آنچه از پدال دیگر باقی مانده میله آن باشد که در اثر تماس با کف کفش دوچرخه‌سوار، صاف و براق شده باشد. در حقیقت تنها قسمت براق دوچرخه باید همین قسمت باشد. دسته‌ی دوچرخه (که دستگیره‌های پلاستیکی ندارد) نباید با چرخ‌ها زاویه قائمه بسازد، بلکه باید حداقل دوازده درجه به یک طرف خم شده باشد. یک دوچرخه‌ی اصیل نباید گلگیر چرخ عقب داشته باشد، و گلگیر چرخ جلو باید از یک تکه لاستیک ماشین، ترجیحاً به رنگ قرمز درست شده باشد تا از پاشیدن آب جلوگیری کند. استفاده از گلگیر چرخ عقب فقط موقعی مجاز است که دوچرخه‌سوار به شدت از بابت رگه‌ی گلی که در اثر هوای طوفانی به پستش پاشیده می‌شود در عذاب باشد. اما در همین حالت هم باید گلگیر شکافی داشته باشد تا دوچرخه‌سوار بتواند «به سبک آمریکایی» ترمز کند، یعنی بتواند با پاچه‌ی شلوارش به چرخ عقب فشار بیاورد و آن را متوقف کند...»
جووانی گوارسکی، دن‌کامیلو و پسر ناخلف، برگردان مرجان رضایی، نشر مرکز

«... اگر ناگزیر باشم، ممکن است هستی جاوید را بپذیرم. اما ترجیح می‌دهم - اگر زندگی پس از مرگ وجود داشته باشد – چیزی درباره‌ی بورخس و تجربه‌هایش در این جهان ندانم. اما تصور می‌کنم هویت بستگی به خاطره دارد و اگر خاطراتم محو شوند، الزاماً موجودیتم نیز محکوم به فناست – البته، اگر همان شخص باقی بمانم. بدیهی است، حل این معضل بر عهده‌ی من نیست. اگر خدایی باشد، صاحب اختیار و تصمیم‌گیرنده هم خود او خواهد بود...»
مصاحبه پاتریشا مارکس و جان سایمون با خورخه لوئیس بورخس، گفتگو با بورخس، گردآوری ریچارد بورجین، برگردان کاوه میرعباسی، نشر نی

وقتی بچه بود گرگ‌ها را در رؤیا می‌دید. آن‌ها یک‌سال تمام هر شب او را دنبال می‌کردند. زن می‌دوید و گرگ‌ها هرگز به او نمی‌رسیدند.
بعدها، با مردی آشنا شد. مردی خوش‌برخورد و حمایتگر. با دندان‌های تیز و پوست نرم.
زن هنوز هم گرگ‌ها را در رؤیا می‌بیند.
اما حالا وقتی در رؤیاهای او گرد می‌آیند، زن نیز با آن‌ها می‌دود.
شری پله می‌یر، داستان‌های 55 کلمه‌ای، گردآوری توسط استیو ماس، برگردان گیتا گرگانی، نشر کاروان

...صدا گفت: «کسی گفت صورتِ‌تو پاک کنی؟ خیر، سگ،کسی نگفت پاک کنی.»
دهان‌شان بار دیگر گشوده شد و او خود‌به‌خود چشم‌هایش را بست تا این‌که دست کشیدند.
صدا گفت: «این دو تا آقا که می‌بینی دانش‌آموزاَن. خبردار بایست، سگ. این دانش آموزان شرطی بسته‌ن و تو باید قاضی بشی.»
ابتدا دانش‌آموز سمت راست مشتی به او زد. درد در بازویش پیچید. لحظه‌ای بعد دانش‌آموز طرف دیگر مشت دیگری به او زد.
«حالا نظرتو بگو، مشت کدام یکی محکمتر بود؟»
«مث هم بود.»
صدا گفت: «یعنی می‌گی ساخت و پاخت کرده‌یم؟ پس جمع‌اش می‌کنیم.»
لحظه‌ای بعد صدای سنگدل پرسید: «بگو ببینم سگ، دست‌هات درد می‌کنه؟»
گفت: «نه.»
واقعیت داشت، چون دیگر نه تنش را حس می‌کرد و نه زمان را. ذهن گیج و گولش آرام کناره‌ی پوتواتن را به یادمی‌آورد، صدای مادرش را شنید، «مواظب باش، ریکاردیتو، پاتو رو ماهی دم‌شلاقی خاردار نذاری.» و دست‌های دراز و نگهبانش را پیش آورد و او را در زیر آفتاب بی‌رحم در آغوش گرفت.
صدا گفت: «دروغ می‌گی، سگ، اگه درد نمی‌کنن چرا زوزه می‌کشی؟»
فکر کرد کارشان تمام شده، اما تازه اول کار آن‌ها بود.
صدا پرسید: «تو سگی یا آدم؟»
«سگم، دانش‌آموز.»
«پس چرا ایستاده‌ای، خبر مرگت؟ سگ‌ها چهاردست‌و‌پا راه می‌رن.»...
ماریو بارگاس یوسا، سال‌های سگی، برگردان احمد گلشیری، انتشارات نگاه

«...ناگهان احساس تنهایی می‌کند. خودش را تا ابد به‌طرزی وحشتناک تنها می‌بیند. یک لحظه از آینه رو برمی‌گرداند و به یاد شوهرش به هق‌هق می‌افتد. فکر سفری که در پیش دارد تکانش می‌دهد؛ سفری به شهری که زمانی وطنش بوده و حالا به یک معنا برایش غریبه است. به‌روزهای باقی عمرش هم مشتاق است هم بی‌اعتنا؛ به دلش افتاده به سرعت شوهرش از دنیا نمی‌رود. سه و سه سال آزگار دلش برای زندگی در هند تنگ شده، حالا دلش برای کار و همکارانش در کتابخانه تنگ می‌شود؛ برای سور دادن؛ برای زندگی‌کردن با دخترش که مدت‌هاست یک‌جور غافلگیر‌کننده‌ای دوست و مونس هم شده‌اند- گاهی وقت‌ها با هم می‌روند پل کمبریج، توی برتل فیلم‌های کلاسیک می‌بینند. غذاهایی یاد سونیا می‌دهد که بچه که بود، وقت خوردن‌شان مدام غرغر می‌کرد. دلش برای رانندگی تنگ می‌شود – گاهی با ماشین می‌رود سر کار، و وقت برگتش به خانه، راهش را کج می‌کند سمت دانشگاه و از کنار ساختمان گروه مهندسی که زمانی شوهرش در آن کار می‌کرد، رد می‌شود. دلش برای کشوری که در آن ذره‌ذره شوهرش را شناخته و به او عشق ورزیده تنگ می‌شود. با وجودی که خاکستر شوهرش روی رود گنگ به باد داده شده، ولی در خاطر آشیما همچنان ساکن همین‌‌جاست، توی همین خانه، همین شهر...»
جامپا لیری، هم‌نام، برگردان امیرمهدی حقیقت، نشر ماهی

«...آدم باید بتونه پایین ِ یه تپه دراز بکشه، با گلوی پاره و خونی که آروم آروم می‌ره تا بمیره، و همین موقع اگه یه دختر زیبا یا پیرزن با یه کوزه‌ی قشنگ روی سرش از کنارش بگذره، باید بتونه خودش رو روی یه بازو بلند کنه ببینه که کوزه صحیح و سالم به بالای تپه می‌رسه...»
جی. دی. سلینجر، فرنی و زویی، برگردان امید نیک‌فرجام، انتشارات نیلا

«...دیشب یک چیز آبی، عین دود، از اجاق ما برمی‌خاست و توی دره پایین می‌رفت، با صدای مادیان زنگوله‌داری در می‌آمیخت، تا این‌که خودت را هم می‌کشتی نمی‌توانستی آن چیز آبی و آن زنگوله را از هم جدا کنی. هیچ اهرمی آن‌قدر بزرگ نبود که به این کار بیاید...»
ریچارد براتیگان، صید قزل‌آلا در آمریکا، برگردان پیام یزدانجو،

عطر خاطره
ناگهان نم باران توی هوا. بهار. او چشمانش را می‌بندد و با چشمان بسته به زمانی باز می‌گردد که آن بو را می‌شنید. بوی امید، خلاء، در تپه‌ی نزدیک مدرسه که از رنگ قاصدک‌ها پوشیده شده بود.
دیوید هازال، مجموعه‌ی کوتاه‌ترین داستان، گردآوری توسط استنلی بابین، برگردان مهران رضایی، نشر سالی

«- کاغذ را به کی بنویسم؟
- به شخص هیتلر.
مش‌قاسم با شعف گفت:
- زنده‌باد! ما هم هی می‌خواستیم همین را بگوئیم. اگر توی دنیا یک مرد هست هیتلر است.
- بله یک کاغذ به هیتلر مرقوم بفرمائید که این چند ماهه شما را حفظ کنند تا قشونشان برسد... چون شکی نیست که قشون آلمان تا چند ماه دیگر به‌اینجا می‌رسد.
دائی‌جان و آقاجان و مش‌قاسم چند دقیقه درهم و برهم صحبت کردند به طوریکه تشخیص مطلب آسان نبود. ولی نتیجه برای من وقتی روشن شد که مش‌قاسم به جستجوی قلم و کاغذ از جا بلند شد. قلم- دوات واعظ در طاقچه همان پنج‌دری بود. دائی‌جان شروع به نوشتن کرد در حالیکه آقاجان مضمون کاغذ را به او دیکته می‌کرد:
- مرقوم بفرمائید: به‌حضور مبارک عالیجناب آدلف هیتلر دامت شوکته پیشوای بزرگ آلمان بعد از عرض ارادت و احترامات فائقه به‌عرض آن عالی‌جناب معظم می‌رساند. فدوی یقین دارد که آن عالی‌جناب از مبارزات طولانی و سرسخت فدوی و مرحوم ابوی با استعمار انگلیس اطلاع کافی دارند معهذا جسارتاً شرح مبارزات خود را ذیلاً به‌عرض عالی می‌رساند... مرقوم فرمودید؟
دائی‌جان با دقت مشغول نوشتن بود.
آقاجان گفت:
- حالا شرح جنگ ممسنی و جنگ کازرون و سایر مبارزات خودتان با انگلیسا را مرقوم بفرمائید بعد هم اشاره‌ای به سردار مهارت‌خان و زن انگلیسی او که مأمور مراقبت شما هستند بکنید... البته ما خاطرجمع نیتیم که این هندی جاسوس انگلیسا باشد ولی شما به‌طور قطع بنویسید که مطمئن هستید که او مأمور آنهاست و...
دائی‌جان حرف او را برید:
- چطور خاطرجمع نیستیم؟... من همانقدر که از حضور خودم در این اطاق اطمینان دارم از اینکه هندی مأمور آن‌هاست و مأموریت مراقبت مرا دارد خاطر جمع هستم.
- به هر حال وضع او را هم برای پیشوای آلمان مرقوم بفرمائید... آخر کاغذ هم حتماً عبارت «هایل هیتلر» را بنویسید.
- این عبارت دیگر چیست؟
- این رسم امروز آلمان است. یعنی زنده‌باد هیتلر... مخصوصاً فراموش نفرمائید که بنویسید برای همه‌گونه همکاری و خدمت حاضر هستید و از او بخواهید که برای حفظ امنیت شخص شما ترتیبات فوری بدهد.»
ایرج پزشکزاد، دائی‌جان ناپلئون، انتشارات صفی علیشاه

«...فامیل ما همچنین توی مهمانی‌هایی که به مناسبت خانه‌ی نو، سال نو و همچنین به دنیا آمدن بچه شرکت می‌کنند. همه دسته جمعی. به تازگی پسر عمویم برای شروع تحصیل دندان‌پزشکی به آپارتمان جدیدی نزدیک UCLA رفت. پدرش برای خانه‌ی جدید او جشن گرفت و پنجاه عضو فامیل جمع شدند توی آپارتمان فسقلی. پدر گفت: «عالی بود!»
پدر و خواهرها و برادرهایش همدیگر را به مطب دکتر می‌برند و از فرودگاه به خانه می‌رسانند. اگر یکی برای آزمایش پزشکی برود همه با او تماس می‌گیرند و نتیجه را می‌پرسند. آن‌ها می‌دانند فشار خون چه کسی بالاست و کدام‌یک به لبنیات حساسیت دارد. غذای مورد علاقه‌ی هم را می‌دانند و اغلب از این اطلاعات استفاده می‌کنند تا دیگری را برای ملاقات به وسوسه بیندازند. روش عمه صدیقه برای دعوت از پدرم این است: «کاظم، شیر برنج درست کرده‌ام.» خواهر دیگرش فاطمه، شیوه‌ی دیگری دارد که به همان اندازه مؤثر است: «کاظم، شاه‌توت‌ها حسابی رسیده‌.»
با همدیگر، خویشان من اتحادی می‌سازند که نمایش یک عشق خانوادگی پایدار و بی‌ریا است، چیزی که باعث تاب‌آوردن در سختی‌ها و جشن گرفتن در خوشی‌ها می‌شود. پدر و خواهرها و بردارهایش حتی قطعات آرامگاه را با هم خریده‌اند چون به قول پدر «ما نمی‌خواهیم هیچ‌وقت از هم جدا بشویم.» عمو محمد، مسن‌ترین دکتر، قطعه‌ای خریده بالای یک تپه مشرف به اقیانوس. می‌گوید: «همیشه می‌خواستم به اقیانوس دید داشته باشم...»
فیروزه جزایری دوما، عطر سنبل عطر کاج، برگردان محمد سلیمانی‌نیا، نشر قصه

«...پدر اغلب عصرها می‌نوشت؛ با مداد، روی کاغذ کلاسور و با خط کشیده‌ی مهندسی‌وارش. روی تختش می‌نشست، میز پاتختی را می‌گذاشت وسط پاها و مدادش را با یک چاقوی سوییس‌آرمی – که من سال‌ها پیش به او هدیه داده بودم – می‌تراشید؛ کف اتاق‌خواب پر از تراشه می‌شد. مدادها را از یک مغازه اجناس 99 سنتی خریده بود. مدام نوک‌شان می‌شکست. حرصش می‌گرفت و بد و بیراه می‌گفت. زنگ که می‌زدم، پای تلفن مفصلاً حسرت قدیم‌ها را می‌خورد و از مدادهای «خودمان» یاد می‌کرد که «می‌شد بهشان اعتماد کرد». گاهی مدت زیادی فقط می‌نشست و برای کبوترهای روی بالکن سوت می‌زد. کبوترها هر روز می‌آمدند و به خرده‌نان‌هایی که مادرم برایشان می‌ریخت، نوک می‌زدند. خیلی‌وقت‌ها هم رشته افکارش را می‌برید و بلند می‌شد می‌رفت برای خودش نان و کره و عسل حاضر می‌کرد. سرانجام شروع می‌کرد به نوشتن؛ گاهی یکبند، سه ربع ساعت می‌نوشت و این برای آدم کم‌حوصله و دمغی مثل پدرم یک قرن بود...»
الکساندر همن، داستان زنبورها بخش اول، مجموعه داستان خوبی خدا، گردآوری و برگردان امیرمهدی حقیقت، نشر ماهی

«...آن‌وقت به جای رفتن به آروشا به چپ پیچیدند، ظاهراً حساب کرده بود که بنزین دارد، و پایین را که نگاه کرد ابر صورتی پاره‌پاره‌ای دید که بر فراز زمین می‌گذرد، و در اطرافش، مثل اولین برف در یک بوران، که معلوم نباشد از کجا می‌آید، انبوه ملخ‌ها را دید که از طرف جنوب می‌آمدند، بعد رفته رفته اوج گرفتند و به نظر می‌رسید که رو به مشرق می‌روند، آن‌وقت هوا تاریک شد و آن‌ها توی طوفان بودند، باران طوری سیل‌آسا بود که انگار توی آبشار پرواز می‌کنند، سپس بیرون آمدند و کامپی سر گرداند و لبخند زد و اشاره کرد و آن‌جا، در پیش‌رو، تنها چیزی که می‌دید، به پهنای سراسر جهان، بزرگ، بلند، و زیرِ آفتابِ بی‌نهایت سفید، قله‌ی چهارگوش کلیمانجارو دیده می‌شد. و آن‌وقت بود که فهمید دارد به آن‌جا می‌رود...»
ارنست همینگوی، برف‌های کلیمانجارو، از کتاب بهترین داستان‌های کوتاه ارنست میلر همینگوی، گزیده و برگردان احمد گلشیری، انتشارات نگاه

گزیده لطایف الطوایفم را دوباره پیدا کردم، رفته بود آن پشت کنار کتاب‌های کهنه. هرچند ابراهیم نبوی نثر را به نظر من زیادی ساده کرده است و ظرافت بیان را از بین برده است، باز خواندن چند لطیفه‌اش خالی از لطف نیست:

مردی نزد قاضی آمد و از زنی زیبا شکایت کرد و گفت: ای قاضی دلیل روشنی دارم به روشنی چراغ. قاضی که محو زیبایی زن شده بود گفت: چراغ را خاموش کن که صبح طلوع کرده است.

منجمی را بر دار کردند، شخصی در آنجا از او پرسید که این تقدیر را هم در طالع خود دیده بودی؟ گفت: بلندی‌ای می‌دیدم اما نمی‌دانستم که این جا است.

شوخ‌طبعی مدام در مجالس به شوخی و خنده مشغول بود. زاهدی به او گفت: همه‌ی عمر را به بیهودگی و مسخرگی گذراندی، این کار را نکن که روز قیامت تو را وارونه در جهنم آویزان می‌کنند. گفت: این هم خنده‌دار است.

روزی جوحی در خانه‌ی خود نشسته بود و دخترک چهار ساله‌اش هم پیش او بود. ناگهان جنازه‌ای از دور پیدا شد که دخترک تا آن زمان ندیده بود. گفت: این چیست؟ گفت: آدمی مرده است. گفت: او را به کجا می‌برند؟ گفت: جایی که نه شمع و چراغ است، نه فرش و روشنایی، نه نور و صفا، نه خورش و پوشش، نه آب و نان. گفت: پس به خانه‌ی ما می‌آورند.

سواری ابله در میان لشکری بود، نیم‌شب به آن لشکر شبیخون زدند و ابله چنان ترسید که وقتی خواست به سر اسب لگام بزند، به اشتباه سمت کفل و دم اسب آورد و با تعجب گفت: گیرم که سر تو بزرگ و پیشانی تو پهن شده است، موی پیشانی‌ات چرا اینقدر دراز شده است؟

گزیده لطایف الطوایف، مولانا فخرالدین علی صفی، به اهتمام سید ابراهیم نبوی، انتشارات روزنه

بازرس پرسید:
- چرا این آقا را زدید؟
چترباز جواب داد:
- برای اینکه او روشنفکر دست‌چپی است. من این‌جور آدم‌ها را خوش ندارم.
بازپرس گفت:
- نه بابا، آزارشان به مگس هم نمی‌رسد. آدم‌های خوبی‌اند.
روشنفکر گفت:
- اجازه می‌فرمایید آقای بازپرس؟
- خواهش می‌کنم.
روشنفکر یک مگس از هوا گرفت و به دهان انداخت و جوید و گفت:
- ملاحظه می‌فرمایید که ما از خشونت باک نداریم. ما به فاشیسم اجازه‌ی عبور نمی‌دهیم.
بازپرس با تشدد پرسید:
- کی به شما گفت که این مگس فاشیست است؟
روشنفکر درماند. چترباز گفت:
- این کارها را می‌گویند خشونت!
بازپرس با ملایمت گفت:
- شما به ضرر خود اقدام کردید.

ژان کو، داستان عرب‌دوستی، مجموعه‌ی بیست و یک داستان از نویسندگان معاصر فرانسه، برگردان ابوالحسن نجفی، انتشارات نیلوفر

«اگر قضیه‌ای تناقض‌آمیز را بیان کرده‌ای و در اثبات آن با دشواری روبرو هستی، می‌توانی قضیه‌ای بی‌‌معنی ولی صادق را برای آن‌که خصمت رد یا قبول کند مطرح کنی - هرچند صدق این قضیه چندان آشکار نیست - طوری که انگار می‌خواهی برهانت را از آن نتیجه بگیری. اگر ظن او بر این باشد که حیله و نیرنگی در کار است و به همین دلیل آن قضیه‌ی (صادق) را رد کند، می‌توانی نشان دهی حرف او چقدر نامعقول است و به این ترتیب پیروز می‌شوی؛ اگر آن قضیه را قبول کند فعلاً حق به جانب توست و حالا باید به نقشه‌های خود سر و سامانی بدهی.
در غیر این صورت می‌تواند ترفند قبلی را نیز به‌کار ببری و بگویی قول تناقض‌آمیزت را همان قضیه‌ای که او پیش از این پذیرفته به اثبات می‌رساند. این ترفند وقاحت شدیدی می‌طلبد؛ ولی تجربه مواردی از آن را نشان می‌دهد و کسانی هستند که آن را به طور غریزی به کار می‌برند.»
هنر همیشه به حق بودن، آرتور شوپنهاور، انتشارات ققنوس

«بدترین وضعیت همان بهترین وضعیت است و آن وضع موجود است.»
این جمله تاریخی باید مستقل از مورد استفاده‌ی آن بررسی شود.

اگر زمان و مکان در اختیار ما بود
ده سال پیش از توفان نوح عاشقت می‌شدم
و تو می‌توانستی تا قیامت برایم ناز کنی
یکصد سال به ستایش چشمانت می‌گذشت
و سی هزار سال صرف بدنت
و تازه در پایان عمر به دلت راه می‌یافتم

اندره مارول

«...ماهی پیر قصه‌اش را تمام کرد و به دوازده هزار بچه و نوه‌اش گفت: دیگر وقت خواب است بچه‌ها، بروید بخوابید».
بچه‌ها و نوه‌ها گفتند: مادربزرگ! نگفتی آن ماهی ریزه چطور شد؟
ماهی پیر گفت: آن هم بماند برای فردا شب. حالا وقت خواب است، شب به خیر!
یازده هزار و نهصد و نود و نه ماهی کوچولو شب‌به‌خیر گفتند و رفتند خوابیدند. مادربزرگ هم خوابش برد، اما ماهی سرخ کوچولویی هر چقدر کرد، خوابش نبرد. شب تا صبح همه‌اش در فکر دریا بود...»
67 سال با صمد بهرنگی و جای خالی‌اش در ادبیات کودکان ایران، نقطه ته خط

بیر چیخایدیم دام تپنین باشونا
بیر باخیدیم گئچمشینه یاشونا
بیرگوریدیم نه لر گلمیش باشونا
من ده اونین گارلارینن آقلاردیم

این دو بیتی بود که رضا سید حسینی در انتهای سخنرانیش در مراسم بزرگداشتش خواند و قبلش گفت ترجمه‌اش نمی‌کند. دوستی پیدایش کرده و برایم فرستاده. ترجمه‌اش کار سختی است، ترجمه شعر سخت است.

کاش می‌رفتم بالای کوه
می‌دیدم قدیمش را، حیاتش را
می‌دیدم بر او چه گذشته است
و همراه برف‌هایش می‌گریستم

این بایاتی (بایاتی می‌شود دوبیتی ترکی) از منظومه «حیدربابا» (در اصل «حیدربابایه سلام») سروده استاد شهریار است. حیدربابا کوهی است نزدیک روستای خشکناب (روستای آبا اجدادی شهریار) در نزدیک شهر قره‌چمن آذربایجان شرقی. حیدرعمواوغلی - از سمبل‌های مبارزه میان مردم آذربایجان - مدت‌ها در این کوه سنگر گرفته بوده است و علیه قوای دولتی می‌جنگیده است، بعدها جدایی‌طلب شد و کمونیست و عده‌ای می‌گویند به دست میرزا کوچک‌خان کشته شد. هر کس که بود هنوز در آذربایجان یک قهرمان ملی شمرده می‌شود. می‌گویند شهریار «حیدربابا» را در رثای همین حیدر عمواوغلی سروده است، ولی کوه حیدربابا را خطاب قرار داده است، در حقیقت چه کوه و چه حیدر عمواوغلی یک سمبل هستند.
حیدربابا لحن حماسی دارد، کمتر آذربایجانی دیده‌ام که چند بایاتی از شهریار حفظ نباشد. شهریار ترکی بسیار غنی و سلیسی بکار می‌برد و کمتر می‌توان کلمه فارسی یا عربی در منظومه‌اش پیدا کرد، برای همین نسل ما مجبور است برای فهم بعضی بایاتی‌ها دست به دامن نسل‌های قبل شود.

دم‌‌نوشت: اگر کسی ترجمه‌ی روان‌تری به نظرش رسید بنویسدش.
دو‌نوشت دوم: متن سخنرانی رضا سید حسینی را اینجا بخوانید.
دم‌نوشت آخر: دو سه ترجمه‌ی بسیار روان‌تر و دقیق‌تری در کامنت‌دونی نوشته‌اند، پیشنهاد می‌کنم بخوانیدشان.

«...آقاى احمدى‌نژاد باید به این پرسش پاسخ دهد که اگر هدف از نامه‌نگارى به جورج بوش جز یافتن راهى براى حفظ اقتدار (بهره‌مندى ایران از انرژى هسته‌اى)، صلح (پرهیز از جنگ و خشونتى که آمریکا درصدد تحمیل آن است) و توسعه ایران (پرهیز از تحریم و محاصره اقتصادى) نبوده، با چه تحلیل و جوازى بر ربع قرن اندوخته قطع رابطه و مذاکره و مکاتبه با آمریکا (که مى‌توانست در هر مذاکره‌اى برگ برنده ایران باشد) چنین چوب حراج زده است؟ به چه حقى رئیس‌جمهور از وظایف قانونى خود به عنوان مجرى اراده ملت و نماینده نظام به جایگاه یک دعوت‌کننده تغییر موقعیت داده است؟ به اعتقاد شیعه جهان منجى غایبى دارد که زمان ظهور او براى گسترش دین خدا پنهان است. ایران اما رئیس‌جمهورى مى خواهد که صلح و امنیت آن را تامین کند. منجیان جهان نیازى به راى مردم جهان ندارند، اما آنکه با راى مردم بر سریر قدرت نشسته جز انجام خواسته این مردم کار دیگرى ندارد حتى اگر خود را ناجى جهان بداند...»
محمد قوچانی، سرمقاله شرق

«... دست دادیم و من راه افتادم. هنوز به شمشادهای حصار نرسیده بودم که چیزی را به‌خاطر آوردم و به عقب برگشتم. از آن سوی عرصه‌ی چمنش فریاد کشیدم که: جماعت گندی هستن، شما ارزشتون به‌تنهایی به اندازه‌ی همه‌ی اونا با همه.
از این که این حرف را زدم همیشه خوشحالم. تنها دفعه‌ای بود که از او تعریف کردم، چون از آغاز تا انجام آشنایی‌مان از او خوشم نیامد. اول مؤدبانه سرش را خم کرد و بعد آن تبسم تابناک درک‌کننده صورتش را فرا گرفت، انگار که من و او در تمام مدت بر سر این نکته توافق داشتیم. کت و شلوار پرشکوه مچاله‌ی صورتی‌رنگش در مقابل سفیدی پله‌ها نقطه‌ی درخشانی از رنگ بود، و من به یاد شبی افتادم که برای نخستین بار سه ماه پیش به خانه‌ی اجدادیش آمدم. چمن و اتومبیل‌گردش پر از صورت‌هایی بود که سعی می‌کردند میزان فسادش را حدس بزنند – و خودش روی همان پله‌ها ایستاده بود و در حالی‌که رؤیاهای فسادناپذیرش را پنهان می‌کرد به‌سوی آن‌ها دست بدرود تکان می‌داد...»
اسکات فیتس جرالد، گتسبی بزرگ، برگردان کریم امامی، انتشارات نیلوفر

«... چنین پیشگویی شده بود که شهر آیینه‌ها (یا سراب‌ها) درست در همان لحظه‌ای که آئورلیانو بابیلونیا کشف رمز مکاتیب را به پایان برساند، با آن طوفان نوح، از روی زمین و خاطره‌ی بشر محو خواهد شد و آنچه در مکاتیب آمده است از ازل تا ابد تکرارناپذیر خواهد بود، زیرا نسل‌های محکوم به صد سال تنهایی، فرصت مجددی در روی زمین نداشتند.»
گابریل گارسیا مارکز، صد سال تنهایی، ترجمه‌ی بهمن فرزانه، انتشارات امیرکبیر، 1357

«... و پیوسته، وقتی که مردی اندک پولی به دست می‌آورد می‌توانست مشروبی بنوشد. گوشه‌ها، می‌سایند و گرد می‌شوند. گرمی و آسایش پدید می‌آید، تنهایی پایان می‌یابد، زیرا انسان می‌تواند با فراغت مغزش را از دوستان پر کند، همچنین می‌تواند دشمنانش را براند و نابود سازد. در آبکندی می‌نشیند و احساس می‌کند که زمین در زیرش نرم می‌شود. سرخوردگی‌ها، نومیدی‌ها، این‌ها فروکش می‌کنند؛ آینده دیگر تهدیدآمیز نیست. گرسنگی در اطراف کمین نمی‌کند، جهان دلپذیر و بافهم می‌شود، انسان می‌تواند به هدفی که برگزیده است برسد. ستاره‌ها آن‌قدر نزدیک می‌شوند که تقریباً می‌توان بر آن‌ها دست کشید، و آسمان به نحو شگفتی دلپسند می‌شود. مرگ دوست انسان می‌شود و خواب برادر مرگ. و یادگارهای زمان گذشته از خاطره بالا می‌روند؛ دختر جوانی که پاهایی به آن زیبایی داشت و یک روز برای رقص به خانه‌ی من آمد – یک اسب – خیلی وقت می‌گذرد. یک اسب و یک زین. زینی که از چرم ساخته بودند. راستی کی بود؟ باید دختری گیر بیاورم با او درددل کنم. خیلی کیف دارد. شاید هم بشود و با او بخوابم. ولی اینجا جای خوبی نیست. و ستاره‌ها خیلی پایین هستند، این همه نزدیک... مثل اندوه و شادی، همه‌ی این‌ها لمس می‌شوند، و در حقیقت با هم تفاوتی ندارند. دلم می‌خواهد همیشه مست باشم. چرا می‌گویند مستی بد است؟ کی جرئت دارد این حرف را به من بزند! کشیش‌ها. ولی آن‌ها هم به طریقه‌ی خودشان مست می‌کنند. این زن‌های لاغر و نازا، ترشیده، ولی خودشان نمی‌فهمند، خیلی بدبخت هستند. مصلحان، ولی آن‌ها زندگی را نمی‌شناسند و حق ندارند درباره‌اش حرف بزنند. نه! ستاره‌ها خیلی نزدیک، خیلی زیبا و خیلی دلپذیرند، من با برادر بزرگ دنیاها مخلوص می‌شوم. همه‌چیز مقدس است. حتی من...»
جان اشتاین بک، خوشه‌های خشم، برگردان شاهرخ مسکوب و عبدالرحیم احمدی، انتشارات امیرکبیر

- آیا براى تامین امنیت بهتر است دیوار بکشید یا زمین‌ها را اشغال کنید یا شاید هر دو؟
- دلیل اینکه دیوار کشیده‌‌‌ایم، نه دیوار بلکه باید گفت نرده...
- بگویید دیوار نه نرده.
- نه خیر نرده.
- بخشى از آن دیوار است. یک دیوار بسیار بزرگ.
- برخى آن را دیوار مى‌نامند و برخى نرده.
- بخشى از آن دیوار است و بخشى نرده.
- درست است.
- این یادآور دیوار برلین است که میان آلمان شرقى و غربى کشیده شده بود؟
- فکر نمى کنم این دو وضعیت قابل مقایسه باشند. هدف دیوار آلمان جدا کردن سیاسى دو بخش از یک ملت در داخل آلمان بود. ولى هدف این دیوار یا بهتر بگویم نرده جلوگیرى از نفوذ تروریست‌ها به داخل اسرائیل است.
- پس شما هم کلمه دیوار را به کار مى‌برید. حتماً لغزش زبانى است؟
- همه ما لغزش زبانى داریم. خیلى به این بها ندهید.
بخشی از مصاحبه با افریم هالووی، رئیس سابق موساد، شرق

«...امروز تو جنگل یه صدایی شنیدیم. دنبالش گشتیم اما نتونستیم پیداش کنیم. آدم می‌گفت قبلاً هم این صدا رو شنیده اما با وجود این‌که خیلی نزدیکش بوده هیچ‌وقت اون رو ندیده. واسه همین مطمئن بود که اون چیزی مثل هواست و دیده نمی‌شه. ازش خواستم هرچی در مورد اون صدا می‌دونه بهم بگه، اما چیز زیادی نمی‌دونست. فقط گفت که اون صاحب این باغه و بهش گفته که باید از باغ محافظت کنه و گفته که ما نباید از میوه‌ی یه درخت خاص بخوریم و اگه این کار رو کنیم حتماً می‌میریم. این تموم چیزی بود که آدم می‌دونست...»
خاطرات آدم و حوا، مارک تواین، برگردان حسین علیشیری، نشر دارینوش

من از هزار بندر آمده‌ام و به هزار بندر می‌روم،
در چشمم هزار انتظار است،
نه... من نابود نشده‌ام،
چرا که تاک‌ها هنوز آبستن‌اند و خم‌های باده هنوز تشنه‌اند.

بلند الحیدری

«گریه نمی‌کردم. نه آن روز گریه نکردم برخلاف همه‌ی دو هفته‌ی گذشته‌اش. نگاه‌های نگران دیگران. حرف‌های آهسته‌ی شان در گوش هم که: این چرا گریه نمی‌کند و بعضی دیگر که با نگرانی و تردید می‌آمدند دستی می‌زدند به پشت من و آرام در گوشم می‌خوانند که: گریه کن، گریه کن. اگر تو بودی چقدر بدت می‌آمد حتماً. از آنها فاصله می‌گرفتم، می‌دانی تنشان، حضورشان سنگین و پر رخوت بود. من از تبار تو بودم من با تو زیسته بودم من تو را می‌خواستم، تن و حضور تو را، مثل عبور نسیمی سبک بال و خنک و معطر و آرامش‌بخش. نسیمی که از پیچ و تاب پیکر معطر و پاک گل‌ها عبور کرده باشد. تن یک پری وقت یک صبحدم پر از شبنم و نور.»
واله

«...زيرچشمی دختر نوجوانم را نگاه می‌کردم که خميازه می‌کشيد، چشم‌هايش را می‌ماليد اما مشتاقانه فيلم را دنبال می‌کرد، برای اينکه احساساتش را محک بزنم چندين بار از او پرسيدم: «نمی‌خوای بخوابی؟» و پاسخ داد نه، می‌خوام جوليا را ببينم و دست آخر هم وقتی که فيلم تمام شد دقيقاً همان سئوالی را از من کرد که من بعد از اتمام فيلم از بزرگترهايم پرسيدم: «دختر جوليا پيدا نمی‌شه؟» سئوالی که بعد از سال‌ها هنوز هم با ديدن جوليای «فرد زينه مان» فکرم را مشغول می‌کند و هنوز هم بعد از سال‌ها حتی زمانی که جين فوندا (ليليان) را در چهره‌ای ديگر می‌بينم از او می‌پرسم «بالاخره ليليان کوچولوی جوليا را پيدا کردی؟» و امروز صبح دختر من وقتی که برای رفتن به مدرسه حاضر می‌شد، درحالی که از چهره‌اش نمايان بود که کسر خواب دارد باز هم از جوليا می‌گفت و من خوشحال شدم. خوشحال و اميدوار چرا که اين نسل جديد نيست که انتخاب درستی ندارد بلکه اين سينمای ما است که بايد بکوشد تا بتواند فرد زينه مان داشته باشد و جوليا بيافريند...»
هما گويا، جوليا، از اينجا تا ابديت، شرق

«... کمتر پیش می‌آمد که به اشیا دلبستگی داشته باشد اما در این میان ساعت جیبی‌اش را با عشق نگاه می‌کرد. مدتی با صاحبخانه سر نور چراغ برق که تا صبح روشن بود دعوا داشتیم، فرانتس چراغ نفتی خرید که نور دوست‌داشتنی به اتاق می‌پاشید. نور چراغ نفتی او را آرام می‌کرد و او با ظرافت خاصی نفت‌دان را پر می‌کرد، با فتیله بازی می‌کرد و هر بار چیز تازه‌ای در چراغ کشف می‌کرد...»
کافکا در خاطر من، دورا دیمنت، ایران

- می‌دانی دنیس ماریوس سرتز چه گفته است؟
- ...
- من هم باهاش موافقم.
یک تکه دیالوگ صددرصد مستقل بدون هیچ پیش‌زمینه و ادامه از فیلم «خاطرات عزیز» ساخته نانی مورتی

«می‌روی ساحل. می‌خواهی شنا کنی ولی چون آب سرد است مردد می‌مانی. کنارت زن زیبایی می‌ایستد، او هم نمی‌خواهد شنا کند. تو را تماشا می‌کند. آن لحظه می‌دانی اگر پیشش بروی و اسمش را بپرسی از آنجا با او خواهی رفت، زندگی را فراموش کن، کسی با او آنجا آمده‌ای را هم، از ساحل با او برو. بعد از آن روز او را به یاد می‌آوری، ممکن است هر روز یا هر هفته نباشد اما همیشه گوشه ذهنت است. آن خاطره‌ای است از زندگی‌ دیگری که می‌توانستی داشته باشی...»
Changing Lanes

«...فرمی از نقطه A به نقطه B نمی‌رود مگر اينکه A را تا جای ممکن بشناسد و تضمين‌های منطقی و قابل قبولی درباره‌ی سرنوشت رفتن به B داشته باشد. زيلارد از A به D می‌پرد و بعدش از شما می‌پرسد که چرا داشتيد وقت‌تان را با B و C تلف می‌کرديد...»
زوج غريب و بمب، مقاله‌ای در مورد همکاری دو فیزیکدان بسیار متفاوت، دانش‌نامه شرق

«...یک بار در زمستان سال 83 که گروهی از نویسندگان خارجی برای شرکت در جشنواره کتاب کودک کرمان به ایران آمده بودند، من در یک لحظه به‌طور ناخواسته نقش رابط بین خانم مگن نوتال سیرز نویسنده کتاب کودک از آمریکا و یکی از خانم‌های تصویرگر ایرانی را که اصلاً زبان نمی‌دانست به عهده گرفتم. خانم ایرانی به من گفت لطفاً از طرف من از ایشان عذرخواهی کن که من انگلیسی بلد نیستم. من هم همین عبارت را نقل قول کردم. پاسخ خانم سیرز این بود: جای عذرخواهی نیست، چون من هم فارسی بلد نیستم...» مهدی حجوانی، یاداشت‌های سفر به مونیخ، وبلاگ هنوز

«اولی: شما می‌گویید که طرفدار مردمید، آیا بازارگرمی نمی‌کنید؟
دومی: من نه سیاستمدارم، نه شهرت‌طلب.
اولی: نمی‌اندیشید که خدمتگزار آنهایید و دست‌آموز قدرت یا ابلهانه آلت دست هوشمندان جامعه‌پرداز شده‌اید؟
دومی: من عمله‌های طرب را می‌شناسم و خدمتگزاران پشت بر مخلوق را.
من هجوگویان، لطیفه‌پردازان، خوشمزه‌ها، لالایی سرایان را دوست ندارم و همه آنها را که نعل وارونه می‌زنند، مرا ببخشید به این پستی‌ها تن در نمی‌دهم.
اولی: هجو که چیز بدی نیست، مطایبه هم همین‌طور.
دومی: هجو آنروی سکه مدح است، بدون صله.
اولی: لطیفه و خوشمزگی مردم را سرگرم می‌کند.
دومی: بله، سرگرم می‌کند، تا آوار فرود آید.
اولی: پس با خنداندن و شیرین زبانی در طنز مخالفید؟
دومی: مخالفتی ندارم، دلقک‌ها همیشه برای آدم‌های خوش‌خنده لازم هستند، چرا مانع کسبشان بشوم.
اولی: اما ما از لطیفه‌های عبید می‌خندیم.
دومی: شما اشتباه می‌کنید، عبید چهره‌تان را در آینه به شما نشان داده شما دارید به ریش خودتان می‌خندید، آنجا که تویی چه جای خنده است؟
اولی: راستی چرا عبید دیگری پیدا نشد و مثلاً یغما و ایرج به جایش آمد؟
دومی: این مردم هیچ چیز را باور نمی‌دارند و بی‌باوری آنها -که جوهر طنز است- ریشه تاریخی دارد. این امت اصلاً طنزنویس لازم ندارد.
اولی: تناقضی در حرف‌های شما می‌بینم.
دومی: بله، تناقضی هست، در حرف های شما هم هست. بین حرف تا عمل همیشه فاصله‌ایست که آنرا تناقض و تضاد پرمی‌کند.
من که به هیچ‌چیز باور ندارم چگونه می‌توانم حرفی با قاطعیت بزنم...»
جواد مجابی، از مقاله‌اش در مورد طنز، نقل شده از یادداشتی در باب طنز جواد مجابی نوشته شده توسط سید ابراهیم نبوی

ناصرخان غیاثی کتاب «تاکسی‌نوشت» را در حضور دیگران نوشت، هم در حضور مسافران برلینی‌اش و هم در حضور خوانندگان وبلاگش، بسیاری از تجربه‌هایی که در کتاب هستند را قبلاً خوانده بودم ولی بازخوانی‌شان از روی کاغذ لذتی دیگر داشت. کتاب را یک نفس خواندم، اواسط ناامید شده بودم از پیدا کردن داستان محبوبم ولی دست آخر پیدا کردمش «زوریخ و کابل». نوشته‌های ناصرخان را به این خاطر دوست دارم که درشان زندگی جریان دارد با همه‌ی خوشی‌ها و سختی‌هایش. در قلم و نگاه ناصرخان تنفر و انزجار هیچ‌وقت احساس نکرده‌ام و به جایش واقع‌بینی و در کنار آن توجه به لطایف زندگی و روابط انسان‌ها؛ راست می‌گویند وقتی کسی تنهاست بیش‌تر ارزش عشق را درک می‌کند. می‌گویم بروید کتاب را بخرید و در یک بعدازظهر آرام بنشینید بخواندیش و کیفش را ببرید. راستی ناصرخان کاغذ هم پژواک دارد، پژواکی به بلندای تاریخ.

«- آشنایی با آدم‌های جالب به آدم قوت قلب می‌دهد. آدم می‌فهمد که تنها نیست.
دست می‌کند از جیبش یک کتاب بیرون می‌آورد:
- اجازه دارم این کتاب را به شما هدیه کنم؟ هنوز تمامش نکرده‌ام. بعداً یکی برای خودم می‌خرم.
خودنویس‌اش را بیرون می‌آورد و در صفحه‌ی اول کتاب می‌نویسد: برای نویسنده، مترجم و راننده‌ی تاکسی، همکار و هم‌وطنم. به سرعت پیاده می‌شود و می‌پیچد توی کوچه. سیگار را از پنجره می‌اندازم بیرون و می‌روم...»
قسمتی از درآمد کتاب

«...یک روز حتی خواست تکه‌ی هندی اسمش، میرا، را توی دفتر یادداشتش بنویسد. جهت حرکت قلم و توقف‌ها و چرخش‌های دستش برایش نامأنوس بود. در لحظاتی که فکرش را نمی‌کرد بایست خودکار را از روی کاغذ برمی‌داشت. اول طبق جهت فلش‌های کتاب، از چپ به راست خط زمینه را کشید. بعد حروف را یکی‌یکی روی آن نوشت. یکی از حرف‌ها بیشتر شبیه عدد شد تا حرف. آن یکی تقریباً مثلث از آب درآمد. خیلی سعی کرد تا عاقبت توانست حروف اسمش را شبیه حروف توی کتاب درآورد. تازه هنوز هم مطمئن نبود درست نوشته باشد. هیچ بعید نبود به‌جای میرا نوشته باشد مارا. چیزی که نوشته بود یک سری خطوط بی‌معنی بود ولی با تعجب می‌دید که این کلمه در گوشه‌ای از دنیا معنایی دارد...»
از داستان «جذاب»، کتاب «مترجم دردها» نوشته جامپا لیری، نشر ماهی
پشت جلد کتاب توصیف جالبی نوشته است. این روزها به هر کس می‌رسم پیشنهاد می‌کنم کتاب را بگیرد بخواند. داستان‌هایی آنقدر روان که احساس می‌کنی می‌توانی هر روز شخصیت‌هایشان را بیرون حین خرید ماهی و سبزی ببینی.

یک کتاب دوجلدی خریده‌ام با نام «شوخی» نوشته (در حقیقت جمع‌آوری شده توسط) راس و کاترین پتراس. کتاب درمورد گاف‌های جماعت مشهور دنیاست و بعضی از آن‌ها واقعاً شاهکار هستند، برای کمی خندیدن از ته دل توصیه می‌شود. چند تایی که خوشم آمد را اینجا یادداشت کردم.

از اول
«من از اول فهمیدم که آخرش چه می‌شود و حق با من بود چون هنوز به وسط کار هم نرسیده‌ایم.»
سر بویل رچ، نماینده‌ی مجلس بریتانیا در قرن هجدهم

رأی‌گیری با قید فوریت
«اگر نمایندگان اصرار داشته باشند که پیش از رأی‌دادن بدانند به چه چیزی می‌خواهند رأی دهند، آن وقت نمی‌توانیم تا قبل از روز دوشنبه نتیجه را به اطلاع عموم برسانیم.»
راسل لانگ، نماینده‌ی ایالت لوئیزیانا در مجلس آمریکا

معنی و مفهوم
«... اینطور که پیداست این فیلم مفهومی ندارد، اگر هم مفهومی داشته باشد بدون شک بی‌معنی است.»
هیأت مدیره‌ی ممیزی فیلم بریتانیا، درباره‌ی فیلم جین کلتو با عنوان «کشیش و صدف دریایی»

اطمینان
«تنها چیزی که از آن مطمئن هستیم اطمینان خودمان است.»
مأمور رسمی کاخ سفید خطاب به خبرنگار مجله وال استریت، درباره‌‌ی جمع‌آوری آراء توسط رنالد ریگان برای انتخابات دوره‌ی دوم

قاطعیت
«همان‌طور که قبلاً گفته‌ام و دیروز هم گفتم این یکی از مسایل عمده‌ای است که در ادینبورگ یا حل می‌شود و یا نمی‌شود.»
داگلاس هرد، نماینده مجلس آمریکا

راه‌های غیر منطقی
«من از راه‌های دیگر سعی کردم شما را متقاعد کنم. حالا می‌خواهم معقول و منطقی باشم.»
از اعضای مجلس آمریکا، به هنگام بحث

روز تصمیم‌گیری
«امروز اساساً روز تصمیم‌گیری است. ما امروز توافق کردیم که با چیزی که قبلاً در مورد آن به توافق رسیده‌بودیم باز هم موافقت کنیم.»
تام فلوز، سرپرست شرکت «سی هاوکز»

ماستمالیراسیون
«مشکل... کسری موازنه... یا باید بگویم... یک لحظه اجازه بدهید، مصرف، یا درآمد ناخاص ملی، عذر می‌خواهم... مصرف، حدوداً 23 تا 24 درصد است، البته قسمتی که در حال افزایش است، در حالی که درآمدها به همان نسبت ثابتند، یعنی به همان مقدار که باید باشند هستند که باید آن‌ها را از بخش خصوصی تأمین کنیم.»
رونالد ریگان، در پاسخ به خبرنگاران

قورباغه‌های دم‌دار
«اگر قورباغه‌ها بال داشتند نمی‌توانستند دم‌هایشان را به زمین بزنند. این فقط یک فرض است.»
جورج بوش پدر، در سفر انتخاباتی‌اش به هامپشایر، درباره‌ی افزایش مستمری بیکاران

ضعف قدرت
«قدرت ما در این است که هیچ ضعفی نداریم. تنها ضعف ما این است که قدرت واقعی نداریم.»
فرانک برویلز، مربی فوتبال دانشگاه آرکانزاس، درباره‌ی شانس موفقیت تیمش

مجلس
«آقای رئیس جلسه! من را روشن می‌کنید؟
مورفی: فکر می‌کنم سی سال پیش سعی کردم.»
آن مولر، نماینده ایلت جورجیا، در اعتراض به تام مورفی چون میکروفونش خاموش بود

وفاداری
«من درباره‌ی حکم صادر شده کاخ سفید هیچ نظری ندارم، اما صددرصد از آن حمایت می‌کنم.»
ریچارد دارمن، وزیر بودجه‌ی آمریکا در دولت بوش پدر

موشک‌های متعهد
«نه باران، نه برف، نه برگ درختان و نه تاریکی شب هیچ‌کدام موشک‌های کروز را از شتاب در رسیدن به اهداف تعیین‌شده باز نمی‌دارند.»
آگهی تبلیغاتی شرکت مک دانل داگلاس برای موشک‌های تولید شده، سال 1982

یادداشت‌های ترسناک در صندوق پستی
«تاریخ انقضای شما ماه نوامبر 1986 است.»
یادداشتی از دفتر خدمات کارت‌های اعتباری

مخالفت با خود
«من برای خودم نظراتی دارم، نظراتی قوی. اما همیشه هم با آن‌ها موافق نیستم.»
جورج بوش پدر

واقعیت
«هر چیزی بیشتر شبیه آن چیزی است که الان هست تا آن چیزی که تا به‌حال بوده.»
جرالد فورد، رئیس‌جمهور آمریکا

چین از دیدگاه فرانسوی
«چین کشور بزرگی است که چینی‌های بسیاری در آن ساکن هستند.»
شارل دوگل، رئیس‌جمهور فرانسه

پاسخ‌های دندان‌شکن
«ما در این طرف مجلس آنقدر‌ هم که به نظر می‌رسیم احمق نیستیم.»
یک عضو مجلس آمریکا در پاسخ به طعنه‌ها

مرگ
«قبل از اینکه لایحه حکومت مستقل پذیرفته شود آسکویت باید از روی جنازه‌ی خیلی‌ها از جمله خودش رد شود.»
از نامه‌ای به قلم آاستر یونیوست، درباره‌ی هربرت هنری آسکویت نخست‌وزیر بریتانیا که لایحه‌ای را برای استقلال ایرلند پیشنهاد کرده بود، سال 1914

حقیقت
«بعضی از حقایق راست هستند، بعضی تحریف شده و بعضی دروغ.»
سخنگوی دولت آمریکا، هنگام اظهارنظر در مورد مقاله‌ای درباره‌ی سیاست خارجی

طفره
«خب، من می‌خواهم این کار را کاملاً به وزیر آموزش و پرورش واگذار کنم. ولی خب، بله، همه‌ی ما، ایشان خیلی سفر می‌کنند و به خارج از کشور می‌روند. خیلی‌های دیگر در این وزارتخانه هستند که همین کار را می‌کنند. قرار است که یک کنفرانس بین‌المللی برگزار کنیم، البته این کنفرانس آنقدر که به مسایل محیط زیست می‌پردازد به آموزش نخواهد پرداخت و کنفرانس خیلی بزرگی هم خواهد بود و همیشه هم این تبادل ایده‌ها را داشته‌ایم.»
جورج بوش پدر، فوریه 1990 در پاسخ به سؤال دانش‌آموزی مبنی بر اینکه آیا دولت جورج‌ ‌بوش ایده‌های مربوط به آموزش و پرورش را از کشورهای دیگر می‌گیرد؟

علم جغرافی
«منظورتان این است که دو تا کره داریم؟»
نامزد سفارت آمریکا درخاور دور، وقتی در کنگره نظر او را درباره‌ی گزارش مقامات دولتی مبنی بر درگیری بین کره شمالی و جنوبی پرسیدند

دانستن
«رئیس‌جمهور می‌داند جه خبر است. البته نه اینکه فکر کنید خبری هست.»
رن زیگلر، منشی مطبوعاتی ریچارد نیکسون، درباره‌ی این شایعه که نیروهای آمریکا به مرزهای لائوس حمله کرده‌اند

ملت
«گور پدر ملت! من نماینده‌ی مردم هستم.»
سناتور ایالت نیوجرسی

کوتاه و بلند
«به شما گفتم یکی را بلندتر از دیگری کنید. شما درست برعکس یکی را کوتاه‌تر از دیگری کرده‌اید.»
سر بویل رچ، دولتمرد بریتانیایی

سناتور آگاه
«یک لحظه صبر کنید! من علاقه‌ای به کشاورزی ندارم. لطفاً درباره‌ی تسلیحات نظامی صحبت کنید.»
ویلیام اسکات، سناتور آمریکایی، در یکی از جلسه‌های توجیهی پنتاگون وقتی افسران ارتش شروع به صحبت درباه‌ی سیلوهای موشک کردند

آمار
«این اعداد و ارقامی که می‌گویم از خودم نیست. ازکسی نقل می‌کنم که خودش از آن‌ها سر درمی‌آورد.»
یکی از اعضای مجلس آمریکا، هنگام بحث

توقف ابدی
«وقتی دو قطار در یک تقاطع به هم می‌رسند باید هر دوی آنها توقف کامل کنند و هیچ‌کدام تا موقعی که دیگری عبور نکرده است حرکت نکند.»
قانونی در کانزاس

قبول، بیش‌تر از چندتا شد.

روزی از روز‌ها کربلایی محمدعلی دوان دوان به خانه آمد و به زن جدیدش گفت: «پری‌نسا، مشتلق بده!»
پری‌نشا با تعجب پرسید: «چی شده؟»
کربلایی محمدعلی دوباره گفت: «مشتلقم را ندهی نمی‌گویم.»
پری‌نسا به کربلایی محمدعلی نزدیک شد و دست‌هایش را گرفت و باز پرسید: «تو را خدا بگو ببینم.»
کربلایی محمدعلی باز گفت: «به خدا اگر مشتلقم ندهی نمی‌گویم.»
- «باشد مشتلق طلبت، بگو ببینم چه شده؟»
کربلایی محمدعلی گفت: «در ایران حریت داده‌اند.»
پری‌نسا مکثی کرد و پرسید: «چی داده‌اند؟»
- «حریت دیگر، بهت که گفتم.»
پری‌نسا با تأنی و تعجب پرسید: «حالا حریت چی هست؟»
کربلایی محمدعلی در حالی که دست زنش را کنار می‌زد سرش را به سمت چپ خم کرد و مثل کسی که ناراضی باشد جواب داد: «زن حسابی، آخر من به تو چه بگویم. چه طور حالیت کنم، امروز همه‌ی عالم می‌داند که در ایران حریت داده‌اند. امروز قونسول همه‌ی همشهری‌ها را جمع کرده بود توی مسجد، دعا به جان پادشاه می‌کرد که به ایران حریت داده است. من هم رفته بودم مسجد، آن قدر شلوغ بود که جای سوزن انداختن نبود. کربلایی حسنقلی هم آنجا بود. همشهری‌ها آن قدر خوشحال بودند که نگو! واقعاً ما همشهری‌ها تا امروز خیلی سختی کشیده‌ایم. از عملگی کردن جانمان به لبمان رسیده، اما می‌بینی، توی روسیه اصلاً عمله بنا وجود ندارد. همه‌ی عمله‌ها همشهری‌اند. پری‌نسا، خدا بخواهد از این به بعد پولدار می‌شویم، همه‌اش می‌گفتی که برای من لباس مخمل روسی بخر، به خدا این دفعه دیگر می‌خرم. آخر خودت که شاهد بودی، پولم نمی‌رسید، اما خدا بخواهد بعد از این پولم زیاد می‌شود. کبلا امامعلی، کبلا نوروز، قاسمعلی، اروج، همشهری بایرام آن قدر خوشحال بودند که کم مانده بود کلاهشان را به هوا بیاندازند. می‌گویند قونسول فردا همه‌ی همشهری‌ها را صدا می‌زند که حریت تقسیم کند، آخ جان، زنده باد پادشاه ما، آخ جان!»
کربلایی محمدعلی با گفتن این حرف‌ها بشکن می‌زد و می‌رقصید. پری‌نسا دوباره با خوشحالی رفت و دست‌های شوهرش را گرفت...
قسمتی از داستان «آزادی»، نوشته‌ی جلال محمدقلی‌زاده و ترجمه عمران صلاحی، از کتاب «شوکران شیرین» که مجموعه داستانی است گردآوری شده توسط اسدالله امرایی، انتشارات مروارید

«...خط ويژه اتوبوس كه در خيابانهاى اصلى شهرهاى بزرگ در نظر مىگيرند براى اين است كه كار مردم زودتر انجام پذيرد يا براى اتوبوسهاى شركت واحد تشريفات زائد قائل شدهاند؟...»
ساده‌زیستی تشریفاتی، مصطفی ایزدی، شرق

«دنیاى سرشار خود سراسر انباشته از متن جهان است. این دنیا داراى انبوه جهان است. به عبارت دیگر انبوه، خود اشارتى از جهان است. انبوه به عبارت دیگر نشانه‌اى از اشارت است. این اشارت است که انبوه را باعث مى‌شود. انبوه خود نشانه‌اى از جهان خرد است. خرد به معناى دیگر متکى به خود است و این خرد است که یگانه را در دست دارد...»
از ستون طنز آماده شرق، شاهکار فوق از یک مقاله‌ی جدی با عنوان «در باب هایدگر» انتخاب شده است. البته در آن ستون اطلاعات بیشتری در مورد نویسنده و محل چاپ اثر داده نشده بود، حیف.

«...دختران آنها را به راحتى شناسايى و دستگير مى‌کنند. بعضى از آنها که توانسته‌اند از خانه‌هاى مردم چادرى تهيه کرده و سرقت کنند و يا به هر شکلى زير چادر رفته‌اند در ايستگاه‌هاى بازرسى توسط بانوان سپاه بازرسى مى‌شوند و چون موهاى خود را به صورت پسرانه زده‌اند زود شناسايى مى‌شوند. آنها چون يک نيروى نظامى و عملياتى بوده‌اند همگى بايد موهاى خود را کوتاه مى‌کردند و کلاه آهنى بر سر مى‌گذاشتند. اين مانند مقررات يک ارتش، قانون بوده و بايد اجرا مى‌کردند...»
قسمتی از یاددا‌شت‌های عمادالدین باقی از عملیات مرصاد، جامعه شناسى جنگ، یادنامه جنگ، شرق

«در مورد مواجهه با بیمارى مرگبار حرفى هست به این مفهوم که شما هرگز کاملاً برنمى‌گردید. وقتى به مرگ محکوم شدید، به نحو عمیقى دانش مربوط به فناپذیر بودنتان را با خود مى‌برید. شما به خورشید یا به مرگ خودتان خیره نمى‌شوید. با اینکه چیزى از این تجربه‌هاى دردناک و دراماتیک به دست مى‌آورید اما خود نیز از بین مى‌روید. چیزى در شما هست که دائماً قوى‌تر و عمیق‌تر مى‌شود و آن نامش زندگى است.»
سوزان سونتاگ، زن بودن یک کلیشه است، شرق

آن گشت و گذار بین کتاب‌ها و کاغذهای کتابخانه تجربه‌ی جالبی بود. کارت تبریکی پیدا کردم که پدربزرگم سال 49 نوشته و چاپ کرده بوده برای تبریک سال نو و تسلیت ماه محرم که آن سال همزمان شده بودند. البته از 49 بودنش چندان اطمینان ندارم، عددی بود زیر امضا گیر کرده. به هرحال فکر کردم شاید خواندنش خالی از لطف نباشد:

ماه محرم هاله از غم بر سنت دیرین آئین جم و رخسار زیبای گل و شبنم کشیده.
قلوب احرار تحت سیطره‌ی اسرار این سرور اخیار دردناک و از رموز شهادت و اخلاص آسمانی او غمناک.
خلاف جوانمردی است در تقارن این سور و سوگ به فرزند صالح این رادمرد جانباز که سرها خاکسار کوی او و دیده‌ها در انتظار روی اوست تسلیت گویم و به حضرت شما که از موالیان او می‌باشید تبریک و تهنیت.
از خداوند متعال مسئلت می‌کنم که در سراسر سال جدید جنابعالی و خاندان جلیلتان‌ را از نعمت سلامتی و عافیت بهرمند سازد بمحمد و آله الابرار.
تبریز- عبدالجبار جباری
فروردین 1349

«اربابی به نوکری گفت عقب فرمان که می‌روی اگر چند دستور داده شد همه را با هم انجام بده، تا ارباب بیمار شده به دنبال طبیبش فرستاد که نوکر با افرادی چند بازگردیده. گفت این طبیب و آن یکی داروفروش که دیدم طبابت بدون نسخه نمی‌شود و آن دگری تابوت‌کش که ناگزیر جان از خوردن داروهایش به در نمی‌بردی و آن یکی قبرکن و نفر بعد تلقین‌خوان. چون ارباب به پرخاش برآمد گفت خودتون گفتین چند کارو با هم بکنم...»
قند و نمک، جعفر شهری،نشر معین

«...اگر درست فهمیده باشم منظور تو روحی است متحول‌شونده که تکامل می‌یابد، به پختگی می‌رسد و به مراحل بالای قدرت دست پیدا می‌کند تا آنکه به ناتوانیش آگاه می‌شود؟ این روح تو به الوهیت دست می‌یابد اما این برای او یعنی بیچارگی و درماندگی و وقتی این را می‌فهمد دستخوش ناامیدی می‌شود. آیا این همان انسان نیست؟ منظور تو انسان است... این حتی فلسفه‌ی التقاطی هم نیست، یک‌جور عرفان مغشوش است...»
استانیسلاو لم، سولاریس، نشر مینا

«این‌ها از هیچ چیز خبر ندارند، نمی‌دانند تو چه کله‌شقی هستی. بگذار دکترها هرچه دلشان می‌خواهد بگویند، بگویند بار سفر بسته‌ای، من که می‌دانم تو خیال نداری بروی و من را تنها بگذاری. آن‌ها علی‌حیدر من را نمی‌شناسند، ندیده‌اند وقتی نمی‌خواهی کاری انجام دهی هیچ‌کس حریفت نمی‌شود. تو رفیق نیمه‌راه نیستی، من هم خیال ندارم لباس عزا بپوشم. بلند خواهی شد و تمام این سرم و سیم‌ها را از تنت خواهی کند و با هم خواهیم رفت خانه...»
خانم

«هايزنبرگ در خاطرات خود می‌نويسد: همه بحث‌ها در سر ميز غذا شکل می‌گرفت و نه در تالار کنفرانس و بور و اينشتين کانون همه بحث‌ها بودند. بحث معمولاً از سر ميز صبحانه شروع می‌شد و اينشتين آزمايش فکری جديدی که گمان می‌کرد اصل عدم قطعيت را رد می‌کند، مطرح می‌کرد. پس از بحث‌های بسيار در طول روز، بور سر ميز شام به اينشتين ثابت می‌کرد که آن آزمايش هم نمی تواند اصل عدم قطعيت را خدشه دار کند. اينشتين کمی ناراحت می‌شد، اما صبح روز بعد با يک آزمايش فکری ديگر که پيچيده تر از آزمايش قبلی بود، از راه می‌رسيد. اينشتين با اين آزمايش های فکری می‌خواست وجود ناسازگاری در مکانيک کوانتومی را نشان دهد تا بتواند آن را رد کند، اما موفق نشد. او هميشه می‌گفت نمی‌تواند قبول کند که خدا شير يا خط بازی می‌کند. او معتقد بود اگر خدا می‌خواست تاس بازی کند اين کار را به طور کامل انجام می‌داد و در آن صورت ما ديگر مجبور نبوديم به دنبال قوانين طبيعت بگرديم، چرا که ديگر قانونی نمی‌توانست وجود داشته باشد. جواب بور به تمامی اين جملات نغز اين بود که: ما هم وظيفه نداريم برای خدا در اداره کردن جهان تعيين تکليف کنيم...»
او هرگز با کوانتوم آشتی نکرد، دانش‌نامه شرق

«با بالا رفتن سن حرکات و حرف‌های آدم خلاصه‌تر می‌شود...»
جمله‌ای از نمایش دفتر یادداشت، نوشته ژان کلود کاریر

«یک شب درست بعد از پنجاهمین سالگرد تولدم، در باری را که از خانه‌ی دوران کودکی‌ام چندان فاصله‌ای نداشت باز کردم. پدرم در راه برگشت به خانه از دفترش در لندن، آن‌جا بود و به پیشخان تکیه داده بود. مرا نشناخت، اما من از این‌که پیرمرد را دوباره می‌دیدم خوشحال و تقریباً هیجان‌زده شده بودم به‌خصوص که او ده سالی می‌شد که مرده بود.
کنارش ایستادم و گفتم: سلام، خوشوقتم.
گفت: سلام
گفتم: این‌جا هیچ‌وقت تغییر نمی‌کند.
گفت: ما هم همین‌جوری دوست‌اش داریم...»
حنیف قریشی، داستان «روزی روزگاری دیروز» چاپ شده در کتابی به همان نام

آن متنی که پریروز هوشنگ مرادی کرمانی در مراسم «سلام خاتمی» خواند را بالاخره پیدا کردم. نمی‌دانم ابوذر از کجا پیدایش کرده است:
«سخن‌رانی» و «اتومبیل‌رانی» شباهت عجیبی به هم دارند. هم مهارت می‌خواهند و هم شجاعت. آن هم در این آمد و شد‌ها و ترافیک سنگین، با این خیابان‌های در دست تعمیر و تغییر، خیابان‌های یک طرفه، عبور ممنوع، چرا‌غهای سبز و زرد و قرمز و چشمک زن و شماره بنداز. گردش‌های ناگهانی چپ و راست بدون زدن چراغ راهنما، رانندگی هم با اتومبیل و هم با سخن سخت است. حالا اگر راننده‌ای هم ترسو باشد و هم ناشی بنشیند پشت سخن و بخواهد گاز بدهد، از لابه‌لای سخن‌ها مثل موشی بخزد و راه برود، دیگر واویلا، فرض کنید این جور راننده‌ای سخنی هم داشته باشد فرسوده، از رده خارج، با لاستیک‌های صاف و ناجور و موتور‌ی که به روغن سوزی افتاده و دود کند، چگونه می‌تواند بنده خدایی را سوار سخن کند و تا سر چهار راه برساند.

حالا من آن راننده ناشی و بی دست و پا با این جور سخنی و آن جور اوضاع و احوال خیابان‌ها می‌خواهم تر و فرز عزیزی را ببرم سر چهارراه زندگی. عزیز را از زیر آینه و قرآن رد کرده‌اند و داده‌اند دست من تا بر سخن‌ام سوار کنم. اولین کاری که باید بکنم، این است که یواشکی به چپ و راست نگاهی بیندازم و از زیر زمین فکرم در بیایم. حواسم را جمع می‌کنم تا به کسی و چیزی نزنم. اگر زدم سخن کسی را غر کردم یا سخن خودم غر شد، گرفتاری‌های بعدی دارد. بیمه و جریمه و صافکار و گلگیرساز و نقاشی سخن، روزگارم را سیاه می‌کنند.
بسیار خب، عزیز را سوار سخن کرده‌ام و با احتیاط آمده‌ام توی خیابان. دستپاچه و خجالت زده‌ام، سخن ‌ام خوب نمی‌رود. خودم هم کلاچ را جای ترمز و ترمز را به جای گاز می‌گیرم.
هی به چهره‌ی جذاب و خدادادی‌اش نگاه می‌کنم و ازش عذر می‌خواهم، لبخندی می‌زند، چاره‌ای ندارد. حالا که سوار این جور سخنی با چنین راننده‌ای شده، باید بسازد. دلهره‌ای را در چشم هایش می‌بینیم، لابد می‌گوید «خدایا این کجاوه چه جور می‌خواهد مرا ببرد» یاد سال‌ها و روزهای می‌افتم که مرتب می‌دیدیمش، در تلویزیون و توی روزنامه‌ها با حرف‌هایش دلخوش می‌شدیم و هر کس آینده روشن و آرزوهایش را در کلامش می‌دید. هر صبح که نان تازه می‌خریدیم، اگر گوشه نان سوخته بود و یا خمیر بود غر می‌زدیم که این چه مملکتی است، به دل نمی‌گرفت. قهر نمی‌کرد. بچه‌ها به عبا و قبایش آویزان می‌شدند. جوان‌ها از سر و کولش بالا می‌رفتند، لبخند می‌زد. کیف می‌کرد. بیشتر شب‌ها قصه‌های قشنگی از خانه باستانی مان ‌می‌گفت. از رنج‌ها و دردهای باستانی که دارو و درمان باستانی داشت و دارد.
بچه کویر بود. صبوری را از کویری آموخته بود و می‌دانست در میان تپه‌های شنی بوته‌ها و درخت‌های گزی است که جان‌سخت‌اند و سبزند و سایه‌دارند. به آنها دلخوش بود و به پرنده‌هایی که بر آن درخت‌ها می‌نشستند و تا دوردست‌ها با نگاهشان پرواز می‌کردند. چقدر از خوبی‌ها تعریف می‌کرد. چقدر ارشادمان کرد که مقاوم و صبور باشیم. از ارشاد و فرهنگ سازی دمی غافل نبود. از ارشادی‌های قدیم بود. بعد که سرش شلوغ شد، دوستانش ارشادمان کردند. ما که گروهی بودیم و به ارشاد فکر می‌کردیم و به ارشاد عادت کرده ‌بودیم، هر کدام مان سازی می‌زدیم و سازمان را نشان نمی‌دادند. بعضی‌مان ارشاد شده به دنیا آمده بودیم و مشکلی نداشتیم. بعضی‌هامان می‌بایست هر روز ارشاد شویم، عین دیالیزی‌ها، اگر ارشاد نمی‌شدیم، حالمان بد بود و یادمان می‌رفت که همین دیروز ارشاد شده‌ایم. بعضی‌مان بدارشاد بودیم. بدارشاد بودن چیزی است مثل بدقلق بودن و بابت این بدقلقی کلی پز می‌دادیم. خلاصه همه جور هنرمندی بودیم. او و دوستانش با هیچ کدام‌مان سر لج نداشتند. چه پر تحمل بود این بچه کویر. به هر کس سهم ارشاد خویش را می‌داد و خودی و نخودی را نمی‌شناخت. البته تا آنجا که می‌شد حرف همدیگر را می‌فهمیدیم.
با نگاه می‌فهمیدیم که چه بگوییم و چه جور بگوییم تا هر دو راضی و راحت باشیم.
از بس تو این جور فکرها هستم، حواسم به راننده سخن نیست. گاهی به جای گاز دادن ترمز می‌کنم و گاهی هم به جای ترمز گاز می‌دهم. پشت سری‌ها و بغل‌دستی‌ها حرص می‌خورند که این دیگر چه جور سخن رانی است. چهره مهربان و لبخند شیرین مسافر عزیز را نگاه می‌کنم و خاطرات گذشته را مرور می‌کنم. یادم می‌رود که خیابان را عوضی آمده‌ام. زده‌ام به ورود ممنوع. مسافر مهربان باز لبخند می‌زند و با ته لهجه شهرستانی می‌گوید: «عیبی ندارد، علامت بده، چراغ بزن و با احتیاط برگرد. مواظب باش آن‌ها که تندروند بهت نزنند». با احتیاط دور می‌زنم و برمی‌گردم و می‌گویم «ببخشید سؤالی داشتم شما آدم مهمی هستی، چرا مهم بودنتان را به رخم نمی‌کشید؟ چرا اوقاتتان تلخ نمی‌شود از اینهمه اشتباه و بی‌دست و پایی؟» داشتم حرف می‌زدم و حواسم نبود و نزدیک بود بزنم به کسی که راهنما نزده بود و داشت می‌پیچید به چپ. طرف داد کشید «اوهوی چه خبرت است. رانندگی بلد نیستی پشت سخن ننشین. چرا این قدر قیقاج و ویراژ می‌دهی؟ سخن‌ات دارد دود می‌کند، باید بروی معاینه فنی». رسیده بودم به میدانی که هزار راه ازش می‌گذشت و به «میدان چه کنم» معروف بود. گیج شده بودم. نمی‌دانستم از کدام طرف بروم که هم مسافر نازنین‌ام به جایی برسد و هم خودم خلاص شوم.
مسافر دست زد روی داشبورد سخن‌ام و گفت: «نگه‌دار، پیاده می‌شوم. خودم می‌دانم از کدام راه بروم». زیر تابلوی توقف ممنوع نگه داشتم. پیاده شد. اشاره کردم به میدان و گفتم: شما کار مهمی کردید. مجسمه‌های تبختر و تکبر که از سالهای دور در میان میدان‌های این خانه باستانی بود، شکستید و این کار کوچکی نبود.
داشتم بلبل‌زبانی می‌کردم که مسافر عزیز اشاره کرد با تابلوی توقف ممنوع و گفت: «نه، ایست، برو» راه افتادم، برایش دست تکان دادم، باز هم لبخند زد. یادم افتاد که پشت سرش کاسه‌ای آب ریخته بودیم و شعر خوانده بودیم.
کسی که با کسی دل داد و دل بست // به آسونی نمی‌تونه کشه دست
اگر آمد و شد را ره ببندد // همون راه محبت که توان بست

«لطف سفره به صفای صاحب‌خانه است نه به بوی خوش مرصع‌پلو.»
مادر، اثر زنده‌یاد علی حاتمی

«سرورم، هنر نمی‌تواند در طرف منجمد مرمر یا در قاب‌های مرصع بزیید؛ قصه‌های تحسین‌انگیز من کافی نیست. هنر، سرورم، لباس رسمی نمی‌پوشد، به زبان بورژوا سخن نمی‌گوید، قامت الف‌ها و گردی نون‌هایش را با صبر و حوصله اندازه نمی‌گیرد. هنر آن‌طور که خوشش بیاید گام برمی‌دارد، با شکوه و عظمتی زرین و در هاله‌ای از آتش، یا که در عریانی خویش پیش می‌رود، به گِل نرم و داغ شکل می‌بخشد و با نور نقاشی می‌کند. هنر بس غنی است. بال‌هایش را همچون عقابی به هم می‌کوبد، یا چون شیری غران پنجه می‌افکند. اگر انتخاب میان آپولو و غازهای این جهان است، آپولو را برگزینید، سرورم، حتی اگر غازها از مرمر تراشیده شده باشند و آپولو سراپا پوشیده از گِل رس باشد...»
شاه بورژوا، روبن داریو، از کتاب «سومین کرانه‌ی رود»

«...من براى اين كه در دايره بازى جايگاه و نقشى داشته باشم، بايد ضرورتاً از خودم فاصله بگيرم و پيش نگاه «آنها» هويتى نمادين كسب كنم. به بيان ديگر: براى اين كه بتوانم خودم باشم بايد خودم نباشم...»
امید مهرگان، وضعیت اضطراری و پایان بازی

«سقوطی که من ازش حرف می‌زنم و گمونم تو دنبالشی، سقوط خاصّیه، به سقوط وحشتناک. مردی که سقوط می‌کنه حق نداره به قهقرا رسیدنشو حس کنه یا صداشو بشنوه. همین طور به سقوطش ادامه می‌ده. همه‌چی آماده‌س واسه سقوط کسی که لحظه‌ای تو عمرش دنبال چیزی می‌گرده که محیطش نمی‌تونه بهش بده یا فقط خیال می‌کنه که محیطش نمی‌تونه بهش بده. واسه همینم از جست‌وجو دس می‌کشه. حتی قبل از اینکه بتونه شروع کنه دس می‌کشه...»
ناتور دشت، جی دی سلینجر، نشر نیلا

«سایه‌ی صنوبرها بیشتر چمن را پوشانده بود، ولی آفتاب هنوز آن گوشه‌ی دورِ سربالایی ساختمان تابستانی را روشن می‌کرد. پدرم را می‌دیدیم که کنار آن چهار پله‌ی سنگی ایستاده بود و غرق فکر بود. نسیم ملایمی مویش را آهسته به هم می‌زد. آن وقت دیدیم که آهسته از پله‌ها بالا رفت. بالا که رسید برگشت و کمی تندتر پایین آمد. یک بار دیگر برگشت و باز چند ثانیه‌ای بی‌حرکت ایستاد و توی بحر پله‌ها فرو رفت. بالاخره با احتیاط تمام از پله‌ها بالا رفت. این بار راهش را ادامه تا به نزدیک ساختمان تابستانی رسید، بعد آهسته برگشت و همان‌طور چشمش را به زمین دوخته بود. در واقع بنده نمی‌توانم بهتر از عبارتی که میس‌کنتن در نامه‌اش نوشته طرز راه‌ رفتن او را توصیف کنم؛ حقیقتاً انگار «امیدوار بود جواهری را که آنجا از دستش افتاده بود پیدا کند»
کازوئو ایشی گورو، بازمانده‌ی روز، نشر کارنامه

«آن که هنوز زنده است،
نگوید «هرگز»،
آن چه ثابت و پابرجاست،
ثابت و پابرجا نیست،
دنیا این چنین که هست نمی‌ماند.»
برتولد برشت

«آقای احمدی‌نژاد، برای من دلايل بسيار ساده‌ای وجود دارد که تو را بيش‌تر از او دوست دارم. تو برای من يادآور سال ۵۷ هستی. در آن زمان اخلاق، آرمان و از خودگذشتگی برای تغيير زندگی مردم مفاهيمی انتزاعی نبودند؛ چيزهای طبيعی و جزيياتی زنده از روحيه و عملکرد ميليون‌ها جوان معتقد و سالم و راستگويی بودند که می‌خواستند از انقلاب فرصتی فراهم آورند تا طبقه‌ی محروم جامعه شرايط بهتری برای زندگی داشته باشند. بعد از بيست و چند سال نگاه که می‌کنم به وضوح آن اعتراض را همراه با افسردگی درونی تو را درک می‌کنم. تو هم‌چنان بی‌دروغ «ما»ی سال ۵۷ را زنده می‌کنی. من تو را دوست دارم چون نمی‌توانم به خودم راست نگويم که می‌دانم آن‌چه می‌گويی راست می‌گويی. اين واقعيت است که در جهان کنونی قله‌های ثروت با دست‌اندازی به پله‌های قدرت جايی برای رشد مردم باقی نمی‌گذارند.
در اين ميان، آقای احمدی‌نژاد اما چيزی وجود دارد که تو را در دنيای ۲۰۰۵ ما وصله‌ی ناجور می‌کند. پس اکنون با کمال تأسف تو تنها به درد آن می‌خوری که از دنيايی چنين آرمان‌باخته و بازيگر، افسرده شوی. دنيايی که در ۲۷ سال ساخته شده است و ما هم جزيی از اين دنيا هستيم. دنيا شرايط دشواری برای برای بازي راستگويان آفريده است اما هم‌جنسان قادرند دست يکديگر را بخوانند و...»
عباس کيارستمی
اين متن را ديروز خواندم ولی وقت نکردم تايپ کنم و اينجا بگذارم. خوابگرد زحمت اينکار را کشيده است، دستش درد نکند که اين يک سند تاريخی است.

« بیایید به حرمت عهد مقدسی که از هشت سال پیش با هم بستیم، بکوشیم در ماههای پایانی این دوران درخشان و سخت، منصب پرافتخار خدمتگزاری را به آن کس واگذاریم که آزادی را صادقانه پاس بدارد...»
بیانیه سید محمد خاتمی

«در بازگشت از ماموریتی برای شناسایی، با ماشینی مواجه شدیم که تازه واژگون شده بود و راننده آن، با جراحت‌هایی نه چندان عمیق، خود را بیرون کشیده بود. مجروح، سریعاً به طرف بیمارستان حرکت داده شد. در این هنگام چمران به ماشین واژگون شده نزدیک شد و از جدار رادیاتور آن، پرنده ای کوچک، یک «سار» خون‌آلود را بیرون کشید.
او قمقمه یکی از دوستان را گرفت. نخست خون را به دقت شست و طاهر کرد و سپس آب در دهان کرد و نوک سار را، به لب‌های خود نزدیک کرد و به آرامی سار را آب داد و به تکرار بر پرهایش آب می‌افشاند، بال‌هایش را به نرمی نوازش می داد اما سار عکس‌العملی نشان نمی‌داد. تا اینکه سار پلک خود را به سختی حرکت داد. چمران با بال‌های او همچنان «بازی» می کرد تا سرانجام سار بال‌های خود را جمع کرد، پلک‌ها به کناری رفته بودند. پرنده اینک با چشمان زیبای خود صحنه را نگاه می‌کرد.
چمران در پوست نمی‌گنجید، چهره‌اش رنگ خود را بازیافته بود و نه شاید رنگی دیگر داشت، با تبسمی که نه خنده بود و نه گریه، شاید حیرت، شاید ستایش و نه، شاید نیایش، به آن پرنده کوچک نشسته بر انگشتان خود با تحسین خیره شده بود، چشم‌ها را از آن برنمی‌گرفت. با مشخص شدن نشانه‌های زندگی در سار، چمران آن را در سایه کوتاه تلی از خاک در کنار جاده به نرمی قرار داد و با گام‌هایی که راه رفتن را نمی‌مانست، بازگشت و... من حیران که او کیست؟!
در مسیر بازگشت، پس از سکوتی نسبتاً طولانی او پرسید: آیا فکر نمی‌کنی که این حادثه برای نجات آن پرنده اتفاق افتاده است؟!»
حسین نصیری، مردم در دفاع از داشته‌های خود چه‌ها نکشیده‌اند

دامن‌کشان ساقی می‌خواران از کنار یاران مست و گیسو افشان می‌گریزد
بر جام می از شرنگ دوری بر غم مهجوری چون شرابی جوشان می بریزد
دارم قلبی لرزان ز رهش
دیده شد نگران
ساقی می‌خوران از کنار یاران مست و گیسو افشان می‌گریزد

آن روز، روز خلقت جهان است، زیرا گل‌ها را از نو خواهیم ساخت
و رودها را چون گردنبندی به گردن تو می‌اندازم
و شب‌ها را پشت سر خواهیم گذاشت و
جهان هیچ‌گاه به ما نخواهد رسید
زیرا ما هر روز جهان را از نو خلق می‌کنیم.
بیژن جلالی

«پاییز سال 57 بود. 12 سال سن داشتم در خدمت آقا بودم در نوفل لوشاتو، یک فیلم ویدیویی از ایران آورده بودند که جمعیت زیادی شعار می‌دادند، درود بر خمینی، درود بر خمینی. من با همان حالت بچگی خودم به آقا گفتم: آقا خیلی داری کیف می‌کنی از این قصه‌ها، این همه دارند برایت شعار می‌دهند. آقا یک نگاهی به من انداخت و گفت: همین مردمی که الان دارند درود بر من می‌فرستند، اگر به مردم توجه نکنیم، همین مردم یک روز می‌گویند مرگ بر خمینی...»
خاطره‌ای از علی اشراقی، نوه امام

«يكى از ديدنى‌ترين صحنه‌هاى فيلم، صحنه ملاقات مك نامارا با وزير سابق امور خارجه ويتنام است كه در سال ۱۹۹۵ صورت گرفت. مك نامارا مى‌گويد من در اين ديدار اين فرضيه را مطرح كردم كه ما مى‌توانستيم به اهدافمان برسيم بدون اينكه زندگى خيلى‌ها را از بين ببريم، اما وزير خارجه ويتنام به من گفت: تو كاملاً در اشتباهى. و من گفتم: آيا منظورت اين است كه برايتان يك تراژدى نبود وقتى كه سه مليون ويتنامى كشته شدند. شما مى‌توانستيد استقلال و اتحاد داشته باشيد بدون اينكه درگير جنگ شويد. و او پاسخ داد: آقاى مك نامارا، به نظر نمى‌رسد شما حتى يك كتاب تاريخ در طول عمرتان خوانده باشيد. اگر خوانده بوديد، مى‌دانستيد كه ما آلت دست روسيه يا چين نبوديم چراكه ما هزار سال با چين براى حفظ استقلالمان جنگيديم، تا آخرين نفر. هيچ بمبى قادر نبود ما را متوقف كند...»
نگاهى به مستند «مه جنگ» ساخته ارول موريس، شرق

«...در حقيقت ما احساس می‌کنيم که هيچ يک از مقولات انديشه ما- مثل وحدت، کثرت، عليت مکانيکی، غايت هوشمندانه و غيره- دقيقاً بر امور حيات تطبيق نمی‌کنند. چه کسی تواند گفت که فرديت کجا آغاز می شود و کجا پايان می پذيرد؟ و يا موجود زنده واحد يا متکثر است؟ و يا اين که سلول‌ها با همبستگی خود موجود اندام‌وار را به وجود می‌آورند و يا موجود اندام‌وار خود را به سلول‌ها بخش می‌کند و گسسته می‌سازد؟ به عبث موجود زنده را در درون اين يا آن قالب می ريزيم، همه قالب‌ها می‌شکنند. تعقل ما که در بين اشيای بی‌جان و بی‌حرکت آن همه به خودش اطمينان دارد، در اين حوزه تازه دچار اشکال می شود...»
هانرى برگسن

به‌ عربي‌ گفتند: ستاره‌ را مي‌شناسي‌، گفت‌ چه‌ كسي‌ هست‌ كه‌ چوب‌هاي‌ سقف‌ خانة‌ خود را نشناسد؟
مستطاب لطائف الطوائف، بازنوشت سید ابراهیم نبوی

موری می‌گوید: «پریروز داستان جالبی شنیدم.» چشمانش را برای لحظاتی می‌بندد و من منتظر می‌مانم.
«بسیار خوب. داستان درباره‌ی یک موج کوچک در آب‌های اقیانوس است. دوران خوشی را تجربه می‌کند. از باد و هوای تازه و پاک بهره می‌برد، تا این که چشمش به موج‌های دیگری می‌افتند که جلوتر از او به ساحل می‌کوبند و متلاشی می‌شوند.
موج می‌گوید: آه خدای من، چه وحشتناک است. ببین چه سرنوشتی انتظارم را می‌کشد!
کمی بعد موج دیگری از راه می‌رسد. موج اولی را می‌بیند که غمگین به نظر می‌رسد. به او می‌گوید: چرا این‌قدر غمگینی؟
موج اولی می‌گوید: متوجه نیستی؟ همه‌ی ما متلاشی خواهیم شد. همه‌ی ما موج‌ها قرار است که نیست شویم. وحشتناک نیست؟
موج دومی می‌گوید: نه تو متوجه نیستی. تو موج نیستی، تو بخشی از این اقیانوس هستی.»
لبخند می‌زنم. موری بار دیگر چشمانش را می‌بندد.
می‌گوید: «بخشی از اقیانوس، بخشی از اقیانوس.» نگاهش می‌کنم که به سختی تنفس می‌کند، دم و بازدم....
سه‌شنبه‌ها با موری، میچ البوم
عجیب است. من اول فیلم «سه‌شنبه‌ها با موری» را دیدم و بعد کتابش را خواندم. برخلاف همیشه فیلم را بیشتر پسندیدم. کارگردان بیشتر به جزئیات انسانی پرداخته بود ولی کتاب چیزی است شبیه به نسخه‌ی آمریکایی پائولو کوئیلو.

«در دنیایی که همه‌چیز برای سرگرم‌کننده بودن دوباره طراحی می‌شود انسان‌ها در حسرت اصالت می‌سوزند. اصالتی که در هیچ‌چیز نخواهند یافت جز در گذشته، گذشته‌ای که هنوز کوکاکولا و آی‌بی‌ام و دیزنی و سونی نبوده‌اند و نتوانسته‌اند اصالتش را از بین ببرند...»
خط زمان، مایکل کرایتون

«اين روزها، از زمانى كه آنتون و اليويا، دوقلوهاى آل پاچينو به دنيا آمده‌اند پيدا كردن او در انظار عمومى ديگر مثل سابق كار دشوارى نيست. حالا ديگر مى توان او را در سنترال پارك يا يكى از پارك‌هاى بورلى هيلز ديد كه مراقب دوقلوها است كه در زمين بازى مشغول سرسره سوارى يا الاكلنگ بازى هستند. وقتى مردم به او نزديك مى شوند تا بگويند چقدر كارهايش را دوست دارند از آنها تشكر مى كند و مى گويد: اينها، بچه هاى من هستند...»
بازيگرى راهى است براى جلب توجه، شرق

«دهان که باز کرد گفت بچه تهران نیست. کلام به لحن آذری می‌گفت، فارسی شیرین و دلنشین. صدایش صدای پدر بود که رضا را از صرافت بازیگوشی می‌انداخت. از تو آهن گداخته بود که از رو سرخی نداشت؛ بادامی بود در پوست سخت که تا قفل صندوق آن نمی‌شکست طعمش پیدا نبود که شیرین است یا که تلخ...»
وصف ابوالفتح از زبان رضا تفنگچی
هزاردستان

«آدم می‌تونه عرض یک شب با تمام آدم‌های تاریخ عرق بخوره. کافیه استکان رو تکون بده تا بالاخره به استکان یکی بخوره...»
از نمایش هی مرد گنده گریه نکن، جلال تهرانی

«اوریانا فالاچی: شاید من منظور خود را خوب بیان نکردم. من به دموکراسی به شکلی که در غرب منظور است اشاره کردم، یعنی رژیم‌هایی که اجازه می‌دهند هر کس هرگونه که می‌خواهد فکر کند و بنیاد آن‌ها بر پارلمانی است که حتی اقلیت‌ها هم در آن نمایندگانی دارند.
شاه: اما من این دموکراسی را نمی‌خواهم. نمی‌دانم با آن چه باید کرد. این دموکراسی ارزانی خودتان باشد.
اوریانا فالاچی: خوب شاید کمی بی‌شکل و آمیخته به هرج و مرج باشد اما تنها امکانی است که در آن انسان و آزادی فکر او محترم شمرده می‌شود.
شاه: آزادی فکر! آن هم با کودکان پنج ساله‌ای که اعتصاب می‌کنند و در جاده‌ها فرار می‌کنند! آیا دموکراسی این است؟ آیا آزادی این است؟
اوریانا فالاچی: بله.
شاه: برای من نه...»
قسمتی از مصاحبه اوریانا فالاچی با شاه
از کتاب مصاحبه‌های تاریخی نوشته اوریانا فالاچی، نشر مرکب سپید 1383

«...قطار رم به فلورانس راس ثانيه مقرر زنگ مى زند و به راه مى افتد. همه چيز براى پيمودن يك سفر چند ساعته مهيا است، از واگن هاى فراخ و پرنور و تميز و مبلمان هاى راحت تا همسفران متعدد و جورواجورى كه هر كدام سرشان به كار خود گرم است و گويى هر كس در دنيايى از فرديت خود غوطه مى خورد، از كشيشى كه روبه رويم نشسته است تا دختر و پسر جوانى كه در رديف صندلى من نشسته اند و آن قدر در تن و بدنشان، اثرات خالكوبى و نگين و گوشواره و مهره و دكمه هاى عجيب و غريب يافت مى شود كه اگر تا پايان سفر هم آنها را بشمارى باز حوصله ات سر نمى رود، همه و همه تصويرهايى ديدنى براى يك ايرانى است، ايرانى كه به همه كس كار دارد، جز خودش...»
دیری بدون دیوار، شرق

«...مردان عصبی و نگران مشروب می‌نوشند و دست به کشورگشایی می‌زنند.
زنان عصبی و نگران شکلات می‌خورند و مراکز خرید را اشغال می‌کنند...»
چرا مردان گوش نمی‌دهند و زنان نمی‌توانند نقشه بخوانند، باربارا و آلن پیز

«...بچه دومشان شيرين به بيمارى صعب العلاجى به جهان كودكان آسمانى پر كشيد، من و چند تا از شاگردان براى تسلا به خانه شان رفتيم. من سخنگوى گروه شدم. وارد كه شديم ملك الشعرا بهار، دكتر سياسى، نصرالله فلسفى و ديگر استادان و شاگردان زبده اش دكتر خانلرى و دكتر معين هم بودند. پس از سلام گفتم: استاد! ما چه بگوييم كه شما ندانيد، و شما چه جواب بدهيد كه ما ندانيم. تنها براى شما آرزوى شكيبايى داريم. اشك از چشمانش واقعاً جوشيد، سرش را بالا كرد و گفت: فلك بر سر نهادش لوح سنگى...»
سيمين دانشور، دريغاگوى استاد بديع الزمان فروزانفر

- در برج ایفل 2500000 پیچ وجود دارد.
- در بیمارستان‌های ژاپن اتاق 4 و 9 به علت آنکه کلمه چهار بسیار شبیه کلمه مرگ و 9 شبیه به رنج است، وجود ندارد.
- در حالیکه شوپن والس شماره 3 در ف-ماژور را می‌ساخت گربه‌اش روی کلید‌های پیانو دوید و چنان شوپن را به شگفتی آورد که وی در قطعه‌ای به نام «والس گربه» کوشید همان صدا را خلق کند.
- هرگز کسی نخواهد دانست آلبرت انشتین در دم مرگ چه کلماتی بر زبان آورد. او آخرین گفته‌هایش را به زبان مادریش آلمانی زمزمه کرد و این در حالی بود که پرستاران مراقبش هیچ‌کدام آلمانی نمی‌دانستند.
- در طول انقلاب آمریکا عروس‌های زیادی لباس سفید عروسی نپوشیدند و در عوض لباس سرخ پوشیدند، به عنوان نمادی از شورش.
- تولستوی با دیدن یک منظره اعدام در ملأعام چنان وحشت‌زده شد که گفت: «دیگر هیچ‌گاه تحت هیچ شرایطی حاضر نیستم هیچ نوع شغل دولتی را هر چه که می‌خواهد باشد بپذیرم.»
- در کل طول تاریخ مکتوب تاکنون به هفت نفر شهاب‌سنگ برخورد کرده است.
چه ربطی به شقیقه دارد؟
دیروز از یک دست دوم فروش کتاب «1001 شگفتی» نوشته ایزاک آسموف، چاپ سال 63 را به قیمت هفتصد تومان خریدم. قطعات فوق از این کتاب بودند.
اگر نابغه‌ای به نام آسیموف را نمی‌شناسید مطمئناً از طریق من نیز نخواهید شناخت.

يك تكه از فيلم كازابلانكا

رنو: آخه تو رو به‌خدا، چي تو رو كشونده به كازابلانكا؟
ريك: واسه‌ي خاطر سلامتي‌ام اومدم. من واسه‌ي آب كازابلانكا اومدم اين‌جا.
رنو: آب؟ كدوم آب؟ ما كه توي بيابون هستيم!
ريك: بهم اطلاعات عوضي دادن!
رنو: آهان!
از شمال از شمال غربی

«...ولایتی است که آن‌را جندان گویند، و مردم این جندان سه دین دارند: چون روز آدینه باشد با مسلمانان به مسجد آدینه آیند و نماز آدینه کنند و بازگردند؛ چون شنبه باشد با یهود پرستش کنند و چون یکشنبه باشد اندر کلیسا آیند و با ترسایان به رسم ایشان عبادت کنند و اگر کسی از ایشان پرسد که چرا چنین کنید؟ گویند این هر سه مخالف یکدیگرند و هر کس همی‌گوید که حق به دست من است. پس ما با هر سه گروه موافقت می‌کنیم تا مگر حق اندر آن دریابیم.»
گردیزی، زین الاخبار، چاپ عبدالحی حبیبی

«از تحريريه روزنامه كه بازديد مى كند از جوانى بچه ها و شورى كه در آنها جارى است به شعف مى آيد. پشت جلد كتابش از حضرت احديت، سلامتى، مسرت و پيشرفت آرزو و تاكيد مى كند كه در زندگى شكست وجود ندارد بلكه همواره تجربه است. مهدى فخارزاده بسان تهرانى هاى مذهبى قديم وقتى بناست صحت گفته هايش را اثبات كند، مى گويد: «به ائمه معصومين قسم.» عكس يادگارى اش را كنار در خروجى روزنامه كه مى گيرد اميدوار است براى مراسم كلنگ زنى «مدرسه وقفى پدرش» باز هم به تهران بيايد. ارادت او به پدر چنان است كه با وجود عزيمت خواهر و برادرهايش به آمريكا خانه خيابان لرزاده ميدان خراسان را همان طور حفظ كرده است: «من لذت مى برم كه بتوانم براى كسى كارى انجام دهم. واقعاً از اينكه بتوانم به ديگران كمك كنم لذت مى برم. تملق همه نمى كنم.» مهدى فخارزاده كمتر از پنج ساعت ديگر بايد مهرآباد را به مقصد نيويورك ترك كند. با خاطراتى از دومين سفرش به تهران ...«تصدقتان بروم بفرماييد.»
مصاحبه با مهدى فخارزاده، شرق
همیشه از پیرمردها، تجربه‌هایشان، ادبیات گفتاریشان و از آرامششان لذت برده‌ام.

«انتشار این کتاب فرصت مساعدی است برای همه کسانی که احیاناً همیشه منتظر بوده‌اند نویسنده‌ این سطور خود را در وضع نامساعدی قرار دهد؛ زیرا که در این کتاب مترجم نه تنها اصل امانت در ترجمه را زیر پا گذاشته، بلکه در حقیقت می‌توان گفت که به هیچ اصلی پایبند نمانده است. در کتاب حاضر، چنان که اشاره شد، قطعات فراوانی از متن اصلی ساقط شده ، سهل است، در قطعات ترجمه شده نیز جملات و عبارات قراوانی از قلم افتاده و به جای آن‌ها، حتی در جاهای نامربوط دیگر، جملات و عبارات جعلی فراوانی گنجانیده شده است که به علت جعلی بودن در متن اصلی به هیچ‌وجه دیده نمی‌شوند. همچنین در ضبط فارسی اعلام تاریخی و جغرافیایی هیچ قاعده معینی جز سلیقه شخصی رعایت نشده و معادل لاتینی اعلام نیز در پای صفحات نیامده. در عوض فضای گرانبهای پای صفحات به توضیحات غیر لازم اختصاص یافته است که غرض از آن‌ها، نه تنها برای خوانندگان بلکه برای خود مترجم نیز روشن نیست...»
بخشی از مقدمه مترجم، چنین کنند بزرگان، نوشته ویل کاپی و ترجمه استاد نجف دریابندی

«دایره چون دارای آغاز و پایانی نیست، دلالت بر ابدیت دارد...»
فرهنگ نگاره‌ای نمادها، جیمز هال

«در آن شب هشتم، در پرتو ماه و ستارگان، اومورو، تنها، با پسرش آیین نامگذاری را به پایان رساند. کونتای کوچک را در بازوان نیرومندش گرفت و به بیرون دهکده رفت. آنگاه نوزاد را یر دست رو به آسمان گرقت و گفت: اینک ببین این تنها چیزی را که از تو بزرگتر است...»
ریشه‌ها، الکس هیلی

«... دريافته ام كه شكل سنتي اُملت (تخم مرغ و پنير) بورژوايي است. امروز سعي كردم كه با سيگار، مقداري قهوه و چهارسنگ كوچك املت درست كنم. آن را به مالرو خوراندم، كه باعث استفراغش شد. به ادامه كار دلگرم شدم، اما هنوز راه درازي در پيش دارم...»
کتاب آشپزی ژان پل سارتر، روزنامه شرق

معني برخي از رنگ ها به روایت کتاب هارموني رنگ، كايلين بويلز
- قرمز: هيجان، آتش، شور و شوق
- ارغواني: ثروت، شكوه و جلال، باريك بيني و هوش
- سياه: باريك بيني، وقار و آراستگي، قدرت و طغيان
- سفيد: خلوص، پاكي، درخشش، خلأ
- آبي: سكوت، حقيقت، كرامت، اعتبار و قدرت

«...فاوست مورنائو در حالی که کتاب مرا نشان می‌داد گفت: شما چون می‌دانستید چنین روزی در پیش است به خیال خود دست پیش گرفته‌اید و برای انحراف اذهان نامه اعمالتان را پیشاپیش و به صورتی که مایل بوده‌اید نوشته‌اید، نه آنطور که واقعاً بوده.
گفتم: می‌بخشید، این محاکمه است یا بحث تئوری‌های نقد ادبی؟
بغل‌دستی گفت: گمان نکنید از بی‌اطلاعی اینجا نسبت به مسائل ادبی می‌توانید سوء استفاده کنید و جریان محاکمه را به انحراف بکشانید!
فاوست مورنائو اضافه کرد: شما خودتان در این یادداشتی که بر کتابتان نوشته‌اید به نفسِ وقوع قتل اعتراف کرده‌اید. منتها کوشیده‌اید با کشیدن پای این و آن به میان، اصل قضیه را لوث کنید. نوشته‌اید: قاتل کیست؟ سید الکساندر؟ دیوانه بغلی (که اینجا منظورتان از دیوانه بغلی همان پروفت است) پسرم؟ یا خاتون، زنی که هر جا می‌رود پیک حامل مرگ است؟
گفتم: برای درک حقیقت من به خیالِ خودم بیشتر اعتماد می‌کنم تا به آنچه که در واقع رخ می‌دهد. شما بهتر می‌دانید که رفتار و گفتار آدمها چیزی نیست جز پوششی برای پنهان کردن آنچه که در خیالشان می‌گذرد...»
از کتاب همنوایی شبانه ارکستر چوبها، رضا قاسمی

«...عبادي آخرين نعل وارونه تاريخ ماست. رضاخان سكولار سر ستيز با دين برداشت اما نتيجه قهري دين ستيزي او دين سالاري را رقم زد و دين سالاري رقم خورده آرام در دل دولت عرفي غنود و از كرسي دولت قدسي فرود آمد و اينك روشنفكري عرفي ميراث دار روشنفكري ديني مي شود تا دين را بر جايي مستقر كند كه هيچ دين ستيز و دين سالاري نتواند آن را از جاي خويش جابه جا كند: اسلام عبادي، اسلام فرهنگ است. فرهنگي تنيده در پوست و جان و خون او. فرهنگي كه نوروز و عاشورا را باهم دارد. به روزگار صفوي كه اين دو روز يكي شدند همين فرهنگ بود كه روز اول را عاشورا و روز دوم را نوروز گرفت. روز اول را گريست و روز دوم را خنديد. به عصر قاجاري استادساز ايراني سرود سازش را با سوره اي قرآني تنظيم كرد تا نواي قرآن و صداي ساز درهم آميزد. نه اينكه به يكي بگريند و به ديگري برقصند. كه در هر دو آرامش گيرند. به عصري ديگر در قنوت، شعر حافظ خواندند كه الا يا ايهاالساقي... و هيچ نپرسيدند كه اين ساقي كيست....»
محمد قوچانی، سرمقاله روزنامه شرق

«...در مثل ها آورده اند كه روزي از روزگاران عالم قديم، دانش پژوهان جهان را گردآوردند تا فيلي را مشاهده كنند و حاصل مشاهدات خود را روي كاغذ بياورند. فيلسوف آلماني، رساله اي هزار و پانصد صفحه اي نگاشت و در آن سيرتا پياز هنر فيل بودن را تشريح كرد. تاريخچه و پيش زمينه هاي ظهور و نقش تاريخي و هر چيز ديگري كه ممكن بود فيل در آن نقش داشته باشد. روشنفكر فرانسوي كتاب كوچكي در باب عشق در ميان فيل ها نوشت و در آن نشان داد كه چگونه فيل ها در اين امر بر آدميان پيشي گرفته اند. تفكر انگلوساكسون هم در يك مقاله كوتاه اما مستدل نشان داد كه پيش از آنكه بخواهيم به اين پرسش پاسخ بدهيم كه فيل چيست، اول بايد منظورمان از واژه فيل را روشن كنيم. بايد ببينم آيا ميان مفهوم فيل و اين واقعيت خارجي نسبتي وجود دارد و از اين قبيل حرف ها. شرقيان اما معركه كردند. آنها، به تبعيت از فرهنگ شفاهي، هرگز چيزي ننوشتند. تنها «گفتند» كه فيل همان شتر خودمان است كه كمي پوزه اش را كشيده اند و اندكي هم ميان دوكوهانش را بالا برده اند. اين داستان هنوز هم ادامه دارد. هر كجا با هر پديده و ايده اي مواجه مي شويم ادعا مي كنيم كه مشابهش را يا بهتر بگوييم اصلش را داريم و بنابراين نيازي به اين ايده يا پديده دست دوم نداريم...»
فیل همان شتر است، روزنامه شرق

صفحه‌ی اول