پسوندهای وجهی
پسوند وجهی (که حضورش اختیاری است) جزئیات بیشتری (آرزو، شرطی و...) به فعل اضافه میکند.
پسوند شناسه + پسوند وجهی + پسوند بعد زمانی + بن = ساختار فعل
-sa: شرطی (yazsam = yaz بن نوشتن + sa + (a)m اگر بنویسم = شناسهی حال)
-malı: اجباری (yazmalı[y]am = yaz بن نوشتن + malı + am باید بنویسم = شناسهی حال)
-a: آرزویی (yazam = yaz بن نوشتن + a + (a)m کاش بنویسم = شناسهی حال)
-ma: نفی (yazmıram = yaz بن نوشتن + m(a) + ır حال استمراری + am نمینویسم = شناسهی حال)
-amma: نتوانستن (yazammıram = yaz + amm(a) + ır حال استمراری + am نمیتوانم بنویسم = شناسهی حال)
-mağda: در حال (yazmağda[y]am = yaz بن نوشتن + mağda + am دارم مینویسم = شناسهی حال)
-ımış روایی (yazacağımış = yaz بن نوشتن + acağ آینده + ımış + am گویا قرار بوده بنویسم = شناسهی حال)
دم نوشت: کل این قضیهی «وجه روایی» در ترکی پیچیده است و معادل فارسی سادهای ندارد. منظور این است که گوینده از وقوع آن اطمینان ندارد. یعنی گویا قرار بوده کاری رخ بدهد و به نظر میآید رخ نداده است. یک گیر گرامری هم دارد که علیرغم اینکه وجه روایی فقط به ابعاد زمانی گذشته وصل میشود، مانند بعد زمانی نقلی، از شناسه زمان حال استفاده میکند. در فارسی یک زمانی هست به اسم «گذشته ابعد»، مثلاً «گرفته بوده است» که تا حدی مطابق بعضی کارکردهای این وجه است.
بخش بعدی:
پسوندهای شناسه
بخش قبلی:
پسوندهای بعد زمانی
نظر بدهید: